چرا در کار خود به آن اندازه که کوشش می‌کنم موفق نیستم؟

اقدام‌پژوهی چیست؟

اقدام‌پژوهی روشی است که در زمینه‌های مختلف زندگی از جمله در خدمات، تولید، و توسعه سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اقدام‌پژوهی یک روش سیستماتیک و مشارکتی است که به انجام تحقیق، با همکاری متخصصان یا ذینفعان با دو هدفِ حل مسئله و یا بهبود در یک زمینه یا موقعیت خاص مرتبط می‌شود.

هدف اصلی اقدام‌پژوهی پرداختن به مسایل یا چالش‌های دنیای واقعی و ایجاد دانش و درک صحیح است که بتواند با شناخت دقیق، اقدامات عملی برای حل مسئله یا بهبود اوضاع را هدایت کند. اقدام‌پژوهی می‌تواند بین شکافِ تئوری و عمل پل بزند و با مشارکت فعال کسانی که با مسئله ارتباط دارند، با اطمینان خاطر، بهترین راه برای حل مسئله را شناسایی و آن را در عمل پیاده کند. در اقدام‌پژوهی، مادامی که مسئله حل نشده باشد، پروژه ادامه خواهد یافت.

به‌طور کلی، اقدام‌پژوهی فرآیندی پویا است که بر همکاری، یادگیری، و کاربرد عملی یک روش تحقیق در حل مسایل زندگی تأکید دارد. این روش به افراد شاغل و حرفه‌ای امکان می‌دهد تا فعالانه در فرآیند تحقیق شرکت کنند، و بر اساس شواهد، و با تکیه بر تفکر، تصمیمات آگاهانه بگیرند.

مراحل اقدام‌پژوهی

شاید برای شما که احتمالا اطلاعات کاملی درباره روش‌های تحقیق ندارید یا به دلیل فاصله افتادن بین تحصیل تا اشتغال و زندگی حرفه‌ای، برخی از اطلاعات را فراموش کرده باشید، بهتر باشد که در همین آغاز مقاله، مراحل یا گام‌های اقدام‌پژوهی را معرفی کنم تا به این باور برسید که اقدام‌پژوهی، پیچیده و دشوار نیست و فرایند آن توسط هر فردی برای حل مسئله یا بهبود وضعیت، قابل اجرا است. مراحل کلیدی که معمولاً اقدام‌پژوهی مطابق با آن انجام می‌شود عبارتند از:

شناسایی دقیق یک مسئله: می‌توانید برای شناسایی یک مسئله خاص یا موضوعی که شما را نگران کرده است، دست به‌کار شوید و با همکاری و مشورت نزدیک با همکاران یا دوستان، مسئله ‌را شناسایی و حد و مرز آن را تعیین کنید.

جمع‌آوری داده‌ها: داده‌ها از طریق ابزارهای مختلفی مانند مشاهده، نظرسنجی یا بررسی اسناد و مدارک جمع‌آوری می‌شوند. این داده‌ها به کمک هر ابزاری که جمع‌آوری می‌شود باید به درک مسئله کنونی، وضعیت فعلی، و زمینه‌های بالقوه برای بهبود، کمک کند.

تجزیه و تحلیل یافته‌ها: داده‌هایی را که جمع‌آوری کرده‌اید باید به دقت تجزیه و تحلیل و با ذهن شما بازنمایی شوند. در این مرحله، باید به بینش و درک درستی از مسئله دست پیدا کنید و بر پایه شناخت مسئله، راه حل‌های احتمالی را شناسایی کنید.

برنامه‌ریزی اقدام: بر اساس تجزیه و تحلیلی که انجام داده‌اید، برای طراحیِ برنامه به‌منظور حل مسئله یا بهبود وضعیت، اقدام‌ کنید. در این مرحله هم نیاز به همکاری کسانی دارید که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با مسئله شما ارتباط دارند.

اجرا: وقتی برنامه اقدام تنظیم و تصویب شد حالا باید آن را برای حل مسئله و یا بهبود به اجرا درآورید. در این مرحله به‌طور فعال از توانایی، ظرفیت، و امکاناتِ همکاران یا دوستان استفاده کنید. اجرا، نیاز به نظارت مستمر دارد که در مسیر اجرای راه حل مسئله، از هدف انحراف نداشته باشید و زحمات خود را هدر ندهید. می‌توانید به یکی از دوستان یا همکاران‌تان ماموریت بدهید که بی تعارف، مراقب عملکرد شما در اجرای راه حل باشد و خطاهای اجرا را به شما گوشزد کند.

ارزیابی و تأمل: در این مرحله، نتایج اقدام‌پژوهی برای حل مسئله، و مداخله برای بهبود را مورد ارزیابی قرار دهید. در این مرحله باید نتایج به‌دست آمده برای حل مسئله را ببینید و شواهد آن را مشخص و ثبت کنید تا در صورت لزوم در اختیار دوستان و همکاران خود قرار دهید. یکی از کارهایی که در این مرحله انجام می‌شود، بازاندیشی و تامل درباره نتایج است. باید بتوانید به نتایج به‌دست آمده اعتماد نمایید، و اطمینان پیدا کنید که مسئله، حل شده، یا بهبود در کارها، رخ داده است.

به اشتراک‌گذاری و انتشار: حالا که با اطمینان اعلام می‌کنید که مسئله را حل کرده‌اید، باید بتوانید یافته‌ها را در سطح گسترده با دیگران به اشتراک بگذارید. اشتراک یافته‌های اقدام‌پژوهی، یکی از جدی‌ترین کارهایی است که برای نشان دادن اعتبار تحقیق خود می‌توانید انجام دهید. این کار، پیام‌آور این نکته است که نه فقط خواسته‌اید از طریق اقدام‌پژوهی مسایل زندگی شغلی و شخصی‌تان را حل کنید که تلاش کرده‌اید در همان زمینه و حوزه‌های مشابه، دانش را توسعه دهید.