استعاره در علم مدیریت: پرورش استعدادهای کارکنان

trainer-man-lying-lifting-dumbbells-gym_9778

دکتر علی عظیمی دانش‌آموخته دکتری مدیریت منابع انسانی از دانشگاه فردوسی مشهد، که اکنون کارشناس توسعه منابع انسانیِ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان است، به دلیل سال‌ها تحقیق و تدریس در آموزش، و آموزش مدیریت، مدل نوآورانه‌ای برای توسعه دانش مدیریت در سازمان‌ها ارایه داده است که برای اولین بار در «پردیس توسعه انسانی» نمونه‌هایی از آن، در اختیار جامعه ایرانی مدیران، اعضای هیئت علمی رشته مدیریت، و دانشجویان رشته مدیریت کشور قرار گرفت. این سومین اثر از توسعه دانش مدیریت از طریق استعاره است که در موضوعِ پرورش و توانمندسازی منابع انسانی، با استفاده از استعاره مربی پرورش اندام ارایه می‌شود.

از نگاه «پردیس توسعه انسانی»، استعاره‌ها ابزاری قدرتمند برای یادگیری و درک مفاهیم پیچیده مدیریت هستند. آن‌ها راهی برای ارتباط ایده‌های انتزاعی مدیریتی با مفاهیم آشناتر و ملموس‌تر ارایه می‌دهند که درک و به خاطر سپردن آنها را آسان‌تر می‌کند. با استفاده از استعاره‌هایی مانند آنچه در این مقاله ارایه شده است، شما می‌توانید درک عمیق‌تری از مفاهیم مدیریت به دست آورید و نحوه ارتباط آنها با موقعیت‌های واقعی و آشنا در سازمان خود را تجسم کنید. استعاره‌ها به ساده‌سازی ایده‌های پیچیده، افزایش درک، و ارایه چارچوبی برای شیوه‌های اثربخشِ مدیریت کمک می‌کنند.

«پردیس توسعه انسانی»، در راستای تحقق هدف‌های خود، به کمک استادان خوشنام مدیریت ایران، در این راه مشاور امین و همراهِ قابل اعتمادِ شماست. با ما در تماس باشید.

چرا مدیر باید مربی پرورش اندام باشد؟

پرورش استعدادهای کارکنان (talent development) یکی از کارکردهای «مدیریت استعداد» است که همواره مورد توجه مدیران منابع انسانی و رهبران سازمان ­ها و کسب و کارها بوده است؛ بعد از شناسایی و جذب افراد دارای استعداد، لازم است این استعدادها توسعه داده شوند و برای حفظ و نگهداشت آنها تدبیر لازم را بیندیشیم. یکی از شیوه ­های آزموده شده برای پرورش استعدادهای افراد، شباهت قابل توجهی با شیوه رایج مربیان باشگاه­ های بدنسازی و به­ خصوص مربیان حرفه ­ای پرورش اندام (fitness trainers) دارد. به جزئیات این استعاره و نکات قابل برداشت در این موضوع، توجه کنید.

 چهار مرحله زیر تقریباً توسط تمام مربیان حرفه‌­ای پرورش اندام اجرا می­ شود: شناسایی کردن؛ برنامه دادن؛ تمرین خواستن؛ حمایت کردن.

مرحله یک- شاگرد خود را بشناسید

در استعاره مدیر به عنوان مربی پرورش اندام، هر کدام از نیروهای انسانی سازمان، مانند شاگرد شما در باشگاه، هستند. در این وضعیت، او دو اقدام زیر را انجام می‌دهد که باید مورد توجه هر مدیری در سازمان قرار بگیرد:

1- یک مربی حرفه‌­ای پرورش اندام، ابتدا فرد متقاضی را بررسی می‌­کند و متناسب با خصوصیات جسمی، روحی و شخصیتی او، مربی‌گری او را عهده‌­دار می­‌شود.

2- سپس بر اساس آمادگی جسمانی و ویژگی­‌های جسمی و روحی، فرد را تعیین سطح می­‌کند و نوع بدن و میزان توان او را مشخص می­‌کند.

نکات اساسی برای مدیران در استعدادپروری کارکنان

– کارکنانی که خود برای مشارکت کردن در برنامه استعدادپروری سازمان تمایل و انگیزه دارند، قطعاً مسیر استعدادپروری را بهتر خواهند پیمود؛ البته همه کارکنان آمادگی ورود و ادامه مسیر استعدادپروری را به شیوه یکسان ندارند؛ بنا به دیدگاه حضرت محمد (ص): «انسان­ها، معدن­‌های طلا و نقره هستند» و از این منظر، فرد بی‌­استعداد و یا علف هرز در نظام خلقت وجود ندارد و این مسئولیت مدیران است که بتوانند استعدادهای منحصر به فرد هر یک از نیروهای انسانی خود را کشف و استخراج کنند.

– در سازمان­‌ها، به جای سنجش قوای جسمانی و اندازه‌­گیری وزن و ضربان قلب و قطر بازو و دور کمر، که مربی پرورش اندام انجام می‌دهد، بایستی سنجه‌­های قابلیت کارکنان برای استعدادپروری از جمله سرعت تغییر در رفتار، هدف­‌های تحقق­‌یافته فرد، دستاوردهای او، علاقه­‌مندی­‌ها، دغدغه­‌ها و نظایر اینها بررسی شوند.

مرحله دو- به شاگرد خود برنامه بدهید

1- یک مربی حرفه‌­ای پرورش اندام برای فرد برنامه اختصاصی طراحی می‌­کند، برنامه را برای او تشریح می­‌کند و حرکات پایه و اصول کلی (مانند افزایش تدریجی شدت و حجم تمرینات؛ تنوع در حرکات ،…) را برای او توضیح می‌­دهد.

2- هر حرکت را ابتدا به طور صحیح و کامل برای فرد انجام می‌­دهد و سپس میزان شدت و تعداد تکرار آن را بر اساس آستانه وارد آمدن فشار برای ساخته شدن عضلات تجویز می­‌کند ( نه کمتر و نه بیشتر از حد توان فرد).

نکات اساسی برای مدیران در استعدادپروری کارکنان

– مدیران برای پرورش استعداد کارکنان بایستی نیازها، مشکلات و شرایط منحصر به هر فرد در موقعیت­‌های مختلف را درک کنند و به اقتضای فرد و موقعیت برای پرورش استعدادهای او اقدام کنند؛ استراتژی (راهبرد) سازمان برای استعدادپروری کارکنان بایستی طراحی و تدوین شود و با کارکنان موردنظر در میان گذاشته شود؛ این برنامه‌­ها هرقدر سفارشی‌­سازی‌­شده‌­تر و اقتضایی‌­تر باشند، احتمال اثربخشی بالاتری خواهند داشت.

– تناسب شغل و شاغل، چالشی بودن مسیر توسعه شغلی فرد، انعطاف­‌پذیری زمانبندی آن، و پویایی شغل بایستی در این برنامه­‌ها رعایت شوند.

مرحله سه- از شاگرد خود تمرین بخواهید

1- یک مربی حرفه‌­ای پرورش اندام، روند رشد فرد را زیرنظر دارد و او را به ثبت کردن پیشرفت خود توصیه می‌­کند، مثلاً با اندازه‌­گیری مستمر شاخص توده بدنی و به کمک دستگاه آنالیز بدن و یا با استفاده از فیلم و عکس و مقایسه قبل و بعد، روند تدریجی تغییر فرد را به او نشان می­‌دهد.

2- فرصت بازسازی (ریکاوری) و استراحت و تغذیه مناسب و کافی را جدی می‌­گیرد.

نکات اساسی برای مدیران در استعدادپروری کارکنان

– کارراهه شغلی ترسیم‌­شده برای فرد بایستی برای او ملموس، شفاف و قابل رصد و پایش باشد.

– در مسیر پرورش استعدادهای کارکنان، گاهی نگاه مدیران از سطح «منابع» انسانی و «سرمایه» انسانی به پایین‌­ترین سطوح «نیروی کار» و حتی استثمار تنزل پیدا می‌­­کند و عواقب ناشی از فشارهای وارده به فرد در مسیر استعدادپروری، باعث بروز نتایج معکوس و خساراتی از قبیل ایجاد جوّ تنش در محیط کار، استرس شغلی، فرسودگی شغلی، ادراک نابرابری و تبعیض می‌­شود و زمینه‌­ساز شکار مغزها توسط رقبای سازمان و یا تصمیم استعدادها به ترک سازمان خواهد شد. بنابراین مدیران (و نیز خود افراد) بایستی به اصل «تعادل کار و زندگی» پایبند باشند. تأمین حقوق انسانی کارکنان، توجه به سلامت و رفاه کارکنان و نیاز آنها به تفریح، اوقات فراغت، مرخصی و استراحت و لحاظ کردن این موارد به عنوان بخشی از متغیرهای برنامه­ استعدادپروری کارکنان حائز اهمیت می‌­باشد.

مرحله چهار- از شاگرد خود حمایت کنید

1- یک مربی حرفه‌­ای پرورش اندام، افراد مشابه هم را در باشگاه بدنسازی با همدیگر قرار می‌­دهد و گاهی نیز افراد ممتاز را برای تمرین دادن به افراد جدید و یا دستیاری افراد پیش­‌کسوت معرفی می­‌کند؛

2- همزمان با اینکه فرد را به تلاش و ادامه مسیر تشویق می­‌کند و انگیزه می­‌دهد، با تذکر به نظم و تمرین و حتی جریمه دادن و سخت‌گیری معقول، حس تعهد و الزام را در او ایجاد می‌­کند.

نکات اساسی برای مدیران در استعدادپروری کارکنان

_ اجرای برنامه‌­های استعدادپروری کارکنان نیز علاوه بر نیاز به طراحی و پیاده‌­سازی فرایندها و سازوکارها، به تأمین منابع و تجهیز امکانات احتیاج دارد.

_ سازوکارهای استعدادپروری کارکنان، از جمله بکارگیری تکنیک­‌های ایجاد انگیزه، کار تیمی، شبکه‌­سازی، آموزش، مربیگری، یادگیری عملی، و جانشین پروری با این استعاره مطابقت دارند.

برای مشاهده کامل درس، لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

این اثر مشمول قانون حق مالکیت معنوی و استفاده از محتوای آن بدون اجازه پردیس توسعه انسانی غیرقانونی است.
تولید کننده محتوی:
دکتر علی عظیمی
پردیس توسعه انسانیی

2 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

جدید‌ترین‌‌های پردیس

چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟

عادت‌هایت را اینگونه بشناس

روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس

این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام

51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی

چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟

عادت‌هایت را اینگونه بشناس

روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس

این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام

51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی

پردیس در شبکه اجتماعی

Translate »