در سال 1402 چه دانشگاهی را برای تحصیل انتخاب نکنیم؟

زندگی آکادمیک، برای چند سال، مهم‌تر از زندگی شخصی می‌شود

زندگی دانشگاهی یا آکادمیک بخشی از زندگی است که دانشجو در طول دوره تحصیلی خود در دانشگاه می‌گذراند. زندگی آکادمیک زندگی روزمره شما در دانشگاه است که معمولاً شامل فعالیت‌های تحصیلی و اجتماعی در فضای دانشگاه، در زمانی است که با همکلاسی‌ها و استادان سپری می‌کنید. در طول زندگی دانشگاهی، شما به عنوان دانشجو خود را برای زندگی آماده می‌کنید که در آن فعالیت‌های زیر بسیار بیشتر از زمانی که در دانشگاه نبودید، در جریان است:

• مطالعه یا درس خواندن
• پژوهش و مطالعات مرتبط با درس یا مطالعات آزاد
• فعالیت‌های اجتماعی، علمی، ورزشی
• تلاش برای پول در آوردن و گذاشتن اولین پایه‌های استقلال اقتصادی

زندگی دانشگاهی، مخصوصاً در دوره کارشناسی، بهترین و شادترین دوران زندگی شما است. در این زندگی، در مقایسه با دوره‌های بعدی، نگرانی و اضطراب کمتری را تجربه می‌کنید. اگر محیط دانشگاهی در این دوره از غنای کافی برخوردار باشد و شما بتوانید به درستی از محیط و امکاناتِ آن استفاده کنید، شالوده موفقیت آینده خود را بنا کرده‌اید.

ممکن است دو اتفاق رخ دهد که شما نتوانید از ظرفیت این دوره مهم زندگی برای آینده درخشان خود، سنگ بنای مستحکمی بگذارید:

1. دانشگاهی که انتخاب کرده‌اید، نتواند محیط غنی و مساعدی برای رشد در فضای آکادمیک در اختیار شما قرار دهد؛
2. شما نتوانید به درستی از امکانات و شرایط مساعد زندگی آکادمیک، سکویی برای پیشرفت خود بسازید.

هر گردویی گرد است اما هر گردی گردو نیست!

در تشبیه به ضرب‌المثل بالا، می‌توان گفت: هر فضای آموزشی و علمی، دانشگاه نیست! طبیعی است که اگر یک فضای آموزش عالی، شباهت کمی به دانشگاه داشته باشد، هیچ دانشجویی شامل شما، نمی‌تواند از زندگی آکادمیک خوبی بهره‌مند شود.

زندگی آکادمیک به دلیل عوامل مختلفی از جمله اندازه دانشگاه، کیفیت و کمیت فضاهای عمومی، خوابگاهی و رفاهی، مکان یا محل استقرار دانشگاه در کشور، و موقعیت آن در شهر، شهرت دانشگاه، و شاخص‌های نظیر اینها می‌تواند برای شما نتایج متفاوتی ایجاد کند. به شاخص‌های زیر توجه کنید و آگاه باشید که زندگی آکادمیک بین دانشگاه‌ها با هم تفاوت‌های زیادی دارد.

1. برنامه درسی و برنامه‌های تحصیلی: با وجود متمرکز بودن نظام آموزش عالی ایران، دانشگاه‌های بزرگ، اختیاراتی دارند که با استفاده از آنها ممکن است ساختارهای برنامه درسی و شرایط منحصر به‌فردی برای برنامه‌های درسی خود داشته باشند. محتوای پوشش داده شده در دوره‌ها، واقعی بودنِ دروس اختیاری در برنامه درسی، امکانات و تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی، انعطاف‌پذیری در الزامات برنامه، کیفیت کلاس‌ها و فضاهای آموزشی دانشگاه، تفاوت‌های بزرگی را بین دانشگاه‌ها رقم می‌زند.

2. فرصت‌های پژوهشی: فرصت‌های پژوهشی بسته به ثروت و غنی بودنِ منابع دانشگاه متفاوت است. برخی از دانشگاه‌ها ممکن است امکانات تحقیقاتی، بودجه، و پروژه‌های بزرگ و گسترده‌ای داشته باشند که فرصت‌های بیشتری را برای دانشجویان خود فراهم می‌کند. در این دانشگاه‌ها دانشجویان از همان دوره کارشناسی، این امکان را دارند تا در پروژه‌های تحقیقاتی مشارکت کنند و یا در کنار اعضای هیئت علمی کار کنند.

3. تخصص و شهرت اعضای هیئت علمی. دانشگاه‌ها از نظر ترکیب هیئت علمی، حوزه‌های تخصصی و علایق پژوهشی متفاوت هستند. تخصص و شایستگی‌های علمی و دانشگاهی استادان بر محتوا و کیفیت آموزش و همچنین در دسترس بودن استاد تأثیر می‌گذارد.

4. فرهنگ پردیس دانشگاهی: هر دانشگاه فرهنگ و فضای دانشگاهی منحصر به‌فرد خود را دارد که بر اساس پیشینه و قدمت، مکان استقرار دانشگاه، و ویژگی‌های فرهنگی و اقتصادیِ بدنه دانشجویی آن شکل می‌گیرد. عواملی مانند باشگاه‌های دانشجویی، فعالیت‌های فوق برنامه، حضور تیم‌های ورزشی، و رویدادهای فرهنگی متنوع، می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر تجربه دانشجویان از زندگی آکادمیک تأثیر بگذارد.

5. ساختار و منابع: برخی دانشگاه‌ها بزرگ و مشهورند اما ساختار آنها به هر دلیلی معیوب و دارای اشکالات عملیاتی است که دانشجو را در چرخه تصمیمات و اقدامات بوروکراتیک اسیر می‌کند. علاوه بر ساختار، در دسترس بودن و کیفیت امکانات و منابع مانند کتابخانه‌ها، آزمایشگاه‌ها، مراکز کامپیوتری و فضاهای مطالعه می‌تواند تصویر کاملاً متفاوتی از دو دانشگاه را در اختیار دانشجویان‌اش قرار دهد. هرچه ساختار منظم‌تر باشد و منابع بیشتری موجود و در اختیار دانشجو قرار داده شود، غنای زندگی دانشگاهی شما در حال حاضر بیشتر و احتمال موفقیت شما در آینده بالاتر خواهد بود.

6. شهرت و اعتبار: به هر حال از شهرت و اعتبار دانشگاه نمی‌توان گذشت! حتی اگر بدانید که یک دانشگاه، ساختار منظمی ندارد و اخیراً منابع خوبی در اختیار دانشجویان خود قرار نمی‌دهد، شهرت و اعتبار دانشگاه، به ویژه در سطح جهانی، یک مشوق و عامل انگیزشی قوی است که شما تحصیل در آن دانشگاه را ترجیح دهید. شهرت یک دانشگاه در سطح ملی و بین‌المللی، می‌تواند برای دانشجویان خود تجربه دانشگاهی غنی‌تر و برای آینده آنها فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کند.