یادگیری علم مدیریت به کمک استعاره

با هم میوه بچینیم: با هم سازمان را اداره کنیم

فعالیت‌­های سازمان­‌ها و نیز برخورداری از امکانات سازمانی را می­توان به میوه چیدن دسته‌جمعی تشبیه کرد؛ افراد دارای توانمندی­‌ها و قابلیت­‌های متفاوت هستند؛ به عنوان مثال، بعضی قدبلندتر از دیگران هستند و بنابراین میوه چیدن از شاخه‌­های بالاتر درخت برای آنها آسان­‌تر است؛ مدیر سازمان بایستی با شناخت صحیح و دقیق این تفاوت‌­ها در منابع انسانی خود، از افراد برای انجام بهتر و سریع‌­تر فعالیت‌­های سازمان استفاده و نیز این تفاوت‌ها را در اعطای امتیازها، امکانات، و تسهیلاتِ رفاهی به منابع انسانی خود لحاظ کند.تناسب کارها با افراد حکم می­‌کند فرد قدبلند­تر به خود اجازه ندهد تا از شاخه‌های کوتاه و پایین میوه بچیند، چرا که معتقد است میوه­‌های شاخه­‌های پایین­‌تر، حق کودکان، سالمندان، و افراد قدکوتاه‌­تر است: مدیر سازمان بایستی با ارزیابی و سنجش توانمندی­‌ها و شایستگی‌های منابع انسانی خود، بایستی این فرهنگ را در سازمان نهادینه کند که افراد به خود اجازه ندهند وقت و توان خود را صرف انجام فعالیت­‌هایی کنند که همکاران پایین‌تر از آنها نیز توانمندی انجام آن کارها را دارند.

امتیازاتِ میوه چیدنِ دسته‌جمعی

مزیت‌­های مدیریت فعالیت‌­ها و امکانات براساس توانمندی و شایستگی منابع انسانی در قالبِ استعاره میوه چیدن دسته‌جمعی بسیار زیاد است که در اینجا 4 مورد را با هم مرور می‌کنیم:

مزیت اول. ارتقای بهره‌وری منابع انسانی. با این شیوه، افراد دارای قابلیت‌­های پایین­‌تر از لحاظ دانش، مهارت، و تجربه، در آستانه توانمندی‌­های خود به‌کارگیری خواهند شد و افراد دارای قابلیت­‌های بالاتر نیز کارهای تخصصی­‌تر سازمان را انجام خواهند داد. این شیوه تقسیم و ارجاع و تفویض کارها در سازمان باعث ارتقای بهره‌وری منابع انسانی می‌­گردد.مزیت دوم. ایجاد انگیزش در منابع انسانی سازمان. تصور کنید اعضای یک خانواده مشغول چیدن میوه از یک درخت شوند؛ اگر کودکان و یا سالمندان بدانند که میوه‌­های شاخه­‌های در دسترس آنها هرگز توسط بزرگسالان و افراد قدرتمندتر چیده نخواهد شد، انگیزه بیشتری برای همکاری با خانواده خود پیدا می­‌کنند و حتی وقتی ببینند فرزندان بزرگتر و یا والدین در پیدا کردن و چیدن میوه به آنها کمک می­‌کنند، حس قدردانی، وفاداری و احساس تعلق بیشتر پیدا خواهند کرد.مزیت سوم. ایجاد توازن و حرکت به سوی عدالت سازمانی. در میوه چیدن دسته‌­جمعی، هرچند هدف نهایی جمع‌آوری میوه‌­ها است، اما در فرایند انجام این فعالیت، اعضای سازمان مانند یک خانواده، با توان و آمادگی جسمانی و مهارتی و تجربی متفاوت مشغول کار می‌شوند و بنابراین مقدار میوۀ چیده شده و جمع‌آوری شدۀ هر فرد، متفاوت از دیگران خواهد بود و اگر قرار باشد معیار امتیازدهی یا پرداخت دستمزد و یا حتی قدردانی از افراد، مقدار میوۀ چیده شدۀ هر فرد باشد، عدالت حکم می‌­کند که ویژگی‌ها و توانایی­‌هایی مانند سن، قد، جنسیت، سلامت جسمانی و روحی، تجربه، امکانات و ابزار، و روش، در این ارزشیابی و امتیازدهی در نظر گرفته شود.مزیت چهارم. کمک به توسعه مهارت‌های فردی و رشد منابع انسانی در مسیر کارراهه. افراد دارای قابلیت­‌های پایین­‌تر از لحاظ دانش، مهارت، و تجربه، در آستانه توانمندی­‌های خود به‌کارگیری خواهند شد و همین امر باعث استعدادپروری و رشد و توسعه شایستگی­‌های آنها می­‌شود و افراد دارای قابلیت‌های بالاتر نیز کارهای تخصصی‌­تر سازمان را انجام خواهند داد و به مرور کارراهه موثرتر و هدفمندتری برای هریک از منابع انسانی سازمان شکل می­‌گیرد و دنبال می‌­شود.

منابع انسانی، دارای امکانات و برخورداری‌های متفاوت هستند؛ در مثال میوه چیدن دسته‌جمعی، اگر یک نفر نردبان، چهارپایه، و سبد، داشته باشد، سرعت و سهولت کار او بسیار متفاوت از کسی است که با دست خالی بخواهد کار کند؛ بر این اساس، همان‌طور که گفته شد، مدیر سازمان هم بایستی در اعطای امتیازها و تسهیلات رفاهی و نیز تعیین وظایف و فعالیت­‌ها، توانمندی، شایستگی‌ها، و قابلیت‌­های منابع انسانی خود را شناسایی و لحاظ نماید، و هم در زمینه امکانات در دسترس منابع انسانی خود در شعب، حوزه­‌ها، و یا مناطق جغرافیایی مختلف بایستی تفاوت امکانات را در ارزشیابی و امتیازدهی به نیروهای انسانی خود در نظر بگیرد. بر این اساس، مدیر باید آموزش‌­ها و حمایت‌­های توسعه‌ای لازم برای منابع انسانی سازمان را فراهم سازد.