چگونه میتوانیم از علم آیندهپژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟
دوست دارین معلم باشین؟ معلمی شغل پر جاذبهای برای خیلی از کودکان و نوجوانانه اما هنگام انتخاب اون به عنوان یک شغل، یعنی کاری برای همه عمر، بچهها با سوالهای زیادی در ذهن رو به رو میشن. یکی از مهمترین سوالها اینه که برای معلم شدن فقط باید به استخدام آموزش و پرورش در اومد و معلم رسمی شد؟ راه دیگهای برای معلم شدن وجود نداره؟
معلم یعنی کسی که میتونه دانش و تخصص خودش رو به دیگران آموزش بده. همه کسانی که دانش و تخصصی دارن میتونن اون رو به دیگران آموزش بدن؟ از نظر ما، نه! آموزش دادن و تدریس خودش به تنهایی یک تخصصه که باید اون رو آموخت و تمرین کرد تا بتونیم به روشی بهتر و موثرتر، کمک کنیم که دیگران، دانش و تخصص ما رو دریافت کنن.
ما در پردیس توسعه انسانی، به دلیلِ درک اهمیت نقش معلم در توسعه فردی از یک طرف، و اینکه معلم شدن، فرصتی برای اشتغال خیلی از دانشجوهاست، دورهای رو تحت عنوان چگونه در تدریس خصوصی موفق باشم؟ تهیه کردیم که میتونین اون رو پس از عضویت در سایت، به صورت رایگان دریافت کنین. اگه در این زمینه از ما مشورت خواسته باشین، تماس بگیرین؛ در خدمت شما هستیم.
دلایل مختلفی وجود داره که چرا شما معلم شدن رو برای شغل آینده خود انتخاب میکنین؟ انگیزههایی که معمولاً افراد برای اشتغال دارن عبارته از:
اشتیاق به آموزش: بسیاری از مردم به دلیل علاقه واقعی به تحصیل و تمایل به ایجاد تأثیر مثبت بر زندگی دیگران به سمت تدریس جذب میشن. اونها به قدرت دانش اعتقاد دارن و میخوان اون رو در عمل با اثرگذاری بر دانشآموزان، نشون بدن.
خلاقیت و نوآوری: معلمان گاهی این آزادی رو دارن که در رویکردهای آموزشی و در تدریسِ خود خلاق و نوآور باشن. اونها میتونن درس طراحی کنن؛ فعالیتهای یادگیریِ جذابی ایجاد کنن؛ و روشهاشون رو با نیازهای دانشآموزانشون تطبیق بدن. این انعطافپذیری میتونه برای شما، اگه از تفکر خارج از چارچوب لذت میبرین هیجانانگیز و پاداشدهنده باشه.
نشون دادنِ تفاوت: آموزش، فرصت منحصر به فرد برای ایجاد تغییر در زندگی کودکان و نوجوانان ایجاد میکنه. شما با انتخاب شغل معلمی توانایی شکل دادن و الهام بخشیدن به نسل آینده رو پیدا میکنین و میتونین به دانشآموزانتون کمک کنین تا نگرش، دانش، مهارت، و ارزشهای خودشون رو تغییر یا توسعه بدن.
تحققِ خود: منظور از «تحقق خود»، احساس رضایت، کامیابی و موفقیته. وقتی اون رو تجربه میکنین که احساس عمیقی از هدف و معنا در زندگی خود داشته باشین. «تحقق خود»، شامل احساس ذهنی از رضایت و کامیابی از انتخابها، دستاوردها و مسیر کلی زندگیه. برای بسیاری از افراد، آموزش میتونه خودبهخود رضایت بخش باشه. مشاهدۀ رشد و پیشرفت دانشآموزان، غلبه بر چالشها، و درک نقش خود در رشد اونها، به شما در دستیابی به «تحقق خود»، کمک میکنه.
رشد مادامالعمر: آموزش، برای یادگیری مستمر فضای مناسبی رو فراهم میکنه. بهعنوان یک معلم، شما در جریان آخرین پیشرفتها در علم و فناوری، و شیوههای آموزش خواهید بود. از طریقِ انتخاب شغل معلمی، شما این فرصت رو خواهید یافت که موضوعات جدید رو کشف کنین؛ دانش خودتون رو گسترش بدین؛ و در طول دوران اشتغالِ خود، در مسیر رشد و توسعه قرار بگیرین.
ثبات و امنیت شغلی: مخصوصا در ایران، معلمی، بهعنوان یک شغلِ پایدار و مطمئن در نظر گرفته میشه. معمولاً تقاضا برای معلمی، به این دلیل وجود داره که فرد میتونه در اون احساس امنیت شغلی کنه. علاوه بر این، معلمان به جز حقوق، از تامینِ بازنشستگی بهره میبرن.
ایجاد و گسترشِ روابط: ملعم شدن به شما این امکان رو میده که روابط معناداری با دانشآموزان، خانوادهها و همکاران خود ایجاد کنین. شما بخشی از یک اجتماع میشین و از نزدیک با کسانی کار میکنین که خواهان در اختیار گرفتنِ دانش و مهارتِ شما هستن.
معلمی شغلیه که نیاز به فداکاری، صبر، و علاقه واقعی به کمک به دیگران برای یادگیری و رشد داره. اگه این مشخصات در شما وجود داره میتونین بهطور جدی به اون فکر کنین.
اگه از خودمون و این زمینۀ صحبتمون فراتر بریم باید بگیم که همه کشورهای دنیا به کمک معلم، رشد و توسعه پیدا میکنن یا با نداشتنِ معلمِ خوب، فرصتهای رشدشون رو میسوزونن. پس معلم شدن، یک کار مهم و حساس نه فقط در بعد فردی که در ابعاد ملی و اجتماعیه. چه معلم رسمی بشین یا معلم خصوصی، به جز اینکه صاحب کار و درآمد میشین، حس خوبِ کمک به رشد یک انسانِ دیگه رو هم تجربه میکنین.
اگه به دلیلی دوست دارین برای معلم رسمی شدن اقدام کنین و استخدام بشین، تصمیم غلطی نگرفتین؛ هرچند که مسیرتون از ما که توی این درس، برای تدریس بهعنوانِ معلم خصوصی پیش میریم جدا میشه. ولی اگه به این نتیجه رسیدین که برای کمک به رشد یک انسانِ دیگه، و خدمت به کشور با داشتنِ شغل معلمی، حتما و فقط باید استخدام رسمی شد، نتیجهگیریتون اشتباهه. نقش معلمهای خصوصی در همه دنیا به رسمیت شناخته شده و معلمهای خصوصی، به اندازه معلمهای رسمی، در سرنوشت ملتها موثرن: هرچند، کمتر درباره این جایگاه صحبت میشه و معلمهای خصوصی معمولاً مسئولیتها و تلاشهای صبورانه خودشون رو بی سروصدا و هیاهو، قبول کردن و انجام میدن.
برای اینکه پاسخ این سوال رو بدیم که: “چرا میشه گزینه معلم خصوصی شدن رو بر استخدام شدن ترجیح داد“؟ میتونیم به این سوال فکر کنیم که اگه بخوایم معلم باشیم و معلم خصوصی نباشیم، یک راه بیشتر نداریم، استخدام بشیم و معلمِ رسمی باشیم. بیاین ببینیم شرایط استخدام شدن و پیامدهای اون چیه؟
شما باید بدونین که استخدام شدن در آموزش و پرورش، یک فرایند خیلی طولانی و دشوار داره که اگه بیشتر از یک مسیر هم براش در نظر بگیرین، باز هم باید از کانال دانشگاه فرهنگیان بگذرین. دلیلاش روشنه: اگه با مدرک «آموزش زبان انگلیسی» از دانشگاه تهران یا هر دانشگاه دیگه بخواین معلم رسمی بشین، بعد از شرکت در آزمونهای ورودی، موفقیت در مصاحبه، و آوردنِ حد نصابهای کافی، باید مدتی در دانشگاه فرهنگیان، دوره تربیت معلمی ببینین و حد نصاب قبولی رو برای معلم شدن کسب کنین. این دانشگاه یکی از دو دانشگاه رسمی و مورد تایید کشور برای تربیت معلمه؛ افرادی که از اونجا فارغ التحصیل میشن، بیشترین شانس رو برای استخدام شدن بهعنوان معلم دارن اما لزوماً هر فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان، معلم نخواهد شد. هرچند این دسته از فارغالتحصیلان، تا استخدام شدن راه طولانی ندارن اما استخدام اونها، تضمین شده هم نیست. علاوه بر این، چنین فارغ التحصیلانی بعد از استخدام شدن تا رسیدن به ثبات استخدامی؛ شامل «رسمی آزمایشی» و «رسمی قطعی» شدن باید مدتها منتظر بمونن و فرایند خاصی رو با موفقیت طی کنن. به جز دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی هم، دانشگاهیه که بهطور مشترک توسط وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ماموریتِ تربیت معلم داره اما از نظر وسعت و بزرگ بودن دانشگاه، تعداد دانشجو، و تعداد عضو هیئت علمی رسمی و حق التدریس، این دانشگاه با دانشگاه فرهنگیان قابل مقایسه نیست. هنوز دقیقاً مشخص نشده که معلم رسمی شدن چه دشواریهایی داره؟ با ما ادامه بدین.
از زمانی که با هدف معلم شدن در کنکور سراسری، دانشگاه فرهنگیان رو انتخاب میکنین، تا رسیدن به مرحله استخدام و «معلم شدن»، شرطهای زیادی وجود داره که وضعیت هر داوطلبِ علاقمند رو مشروط میکنه. بعضی از مهمترین این شرطها، اینهاست:
1. دارا بودن شرایط ویژه ورود. برای درس خوندن در دانشگاه فرهنگیان، شرایط ویژهای وجود داره که برای بقیه دانشگاهها مطرح نیست. از جمله این شرطها برای پذیرش در دانشگاه، میشه شرط دارا بودن حداقلِ معدل دیپلم، 14 از 20، شرطِ دارا بودن حداقلِ تراز کنکور 6500، و شرط سنی داوطلب، 24 سال رو نام برد.
2. شرایطِ ویژه برنامه. شما وقتی وارد دانشگاه فرهنگیان بشین، مثل بقیه دانشگاههای کشور باید برای گرفتن مدرک کارشناسی، 4 سال درس بخونین. اما باید بدونین که برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان مخصوص همون دانشگاه تدوین میشه و با برنامه دانشگاههای دیگه وزارت علوم، تفاوت داره. از جمله اینکه بچههای دانشگاه فرهنگیان باید بسته درسهای تربیتی و بسته درسهای معارف اسلامی رو بخونن که خود به خود بر عنوان دروس و تعداد واحدِ درسهای تخصصی اونها اثر میذاره. ضمنِ اینکه تعداد واحدهای درسی رشتههای دانشگاه فرهنگیان در حدود 20 واحد از دوره لیسانس دانشگاههای غیر فرهنگیان بیشتره.
3. رقابتِ جدی در احراز نمره قبولی ورود به دانشگاه. به دلیل استقبال از ورود به دانشگاه فرهنگیان به دلیل داشتنِ فرصت استخدام، رقابت دشواری بین داوطلبان کنکور، مخصوصاً در شهرهای بزرگ کشور، وجود داره. این دانشگاه در حال حاضر 64 پردیس و بیشتر از 30 دانشکده داره که نشون میده شعبههای اون، بیشتر در شهرهای بزرگ کشور فعاله. بنابراین اگه بخواین از گوشه و کنار کشور، در یک شهر بزرگ، وارد دانشگاه فرهنگیان بشین، کار آسونی برای رقابت با سایر داوطلبها در آزمون ورودی ندارین.
4. شرط قبولی در مصاحبه عمومی و تست پزشکی. همه کسانی که از طریق آزمون سراسری، چند برابرِ ظرفیت پذیرش در دانشگاه فرهنگیان نمره میارن، موظف هستن که در مصاحبههای تخصصی و عمومی در شهریور ماه، و در تستهای پزشکی برای اطمینان از شاخصهای سلامت جسمی شرکت کنن. پس از تعیین امتیاز مصاحبه، و تایید سلامت جسمی، قبولی اونها اعلام خواهد شد. در این فرایند بهطور طبیعی خیلی از داوطلبها از گردونه رقابت خارج میشن.
5. دارا بودن شرط استخدام. بعد از اینکه دانشجوها، درسهای دانشگاه رو با موفقیت بگذرونن، باید در مراحل پیش استخدام آموزش و پرورش شرکت کنن. «فرایند استخدامی»، یک مرحلۀ جدا از «فرایند تحصیل» در دانشگاه فرهنگیان محسوب میشه.
6. شرط گذراندن طرح خدمت در محل جغرافیایی معین. هر داوطلب در مراحل پذیرش در دانشگاه فرهنگیان، موظف به انتخاب محلهای جغرافیایی از میان مناطقیه که آموزش و پرورش بهدلیل کمبود معلم، اونها رو مشخص و اعلام کرده. فرد فارغ التحصیل پس از پایان تحصیلات دانشگاهی خود موظف به سپردن تعهد رسمی به انجام خدمت، معمولاً به میزان دو برابر مدت تحصیل، در محل جغرافیایی تعیین شدهست. گاهی این محلها با زادگاه شما و شهر مورد نظر شما برای زندگی، فاصله داره و این ممکنه برای مدت طولانی، مشکلاتی رو برای شما و یا خانوادهتون ایجاد کنه. بعد از اتمامِ دوره تعهد هم شاید شهر یا منطقۀ آموزشیِ مورد نظر شما، نیازی به معلم نداشته باشه: در این صورت شما موظف هستید در محل کار قبلیتون به خدمت ادامه بدین. اگه درست نگاه کنیم، این سیاست دلیلِ موجهی داره، چون اگه این قانون وجود نداشت، اغلبِ فارغالتحصیلان دانشگاه فرهنگیان مایل بودند در شهرهای بزرگ و در مناطق آموزشی دلخواه و مورد نظر خودشون کار کنن و در این صورت خیلی از مناطقِ روستایی یا محروم، بدون نیروی انسانی به میزانِ کافی، دچار مشکلاتِ حادی میشدن.
هدف این نبود که بگیم به دلیل این شرایطِ خاص، برای معلم رسمی شدن تلاش نکنین، منظور مرور بعضی از شرایطی بود که فرایند استخدام شدن بهعنوان «معلم رسمی» رو طولانی و دشوار خواهد کرد. اگه فرض کنیم شما در 18 سالگی وارد یکی از دانشگاههای متصدیِ تربیت معلم بشین، با فرض تموم کردن بهموقعِ خدمت در قالب طرح، حدود 32 سالگی این فرصت رو پیدا میکنین که «احتمالاً» در محل جغرافیایی مطلوبتون به معلمی ادامه بدین: این احتمال، هر چه شهر مطلوبِ کار و زندگیتون بزرگتر باشه، پایینتر میآد.
اگه فرض کنیم برای شما این امکان وجود داشته باشه که همه مراحل فرایند معلم شدن رو طی کنین و معلم باشین یا تردید داشته باشین که به جای معلم شدن، بهتره که معلم خصوصی باشین چه چیزهایی هست که در تصمیمگیریتون باید در نظر بگیرین؟ ما در اینجا 4 مورد از مهمترینها رو با هم مرور میکنیم:
در حال حاضر چه مدارک تحصیلی، یا چه تخصصی در زمینههای علمی خاص، دارین؟ در حالی که هم معلمان رسمی و هم معلمانِ خصوصی معمولاً در رشته تحصیلیشون متخصص هستن، یک معلم رسمی برای نشون دادن تخصصاش به مدارک تحصیلی معتبر نیاز داره. اگه چنین مدارکی رو دارین، تلاش برای اینکه معلم رسمی باشین، شاید گزینه شغلی خوبی براتون باشه. اما اگه در دوره دانشجویی هستین، و یا مدرکتون با صلاحیتتون تناسب نداره (مثلا لیسانس مهندسی مکانیک دارین اما میتونین یک معلم خصوصی خیلی قوی در آموزش زبان انگلیسی باشین)، تلاش برای معلم خصوصی شدن، تصمیم عاقلانه و درستیه.
به برنامه زندگیتون نگاه کنین و تقویم زمانی برای شروع کار و پول در آوردن رو تنظیم و ارزیابی کنین. معمولاً حدود 4 تا 5 سال طول میکشه تا مدرک لیسانس بگیرین، بعد هم شاید همین میزان زمان نیاز باشه تا در آزمونهای قانونی، شرکت کنین، موفق بشین، و به استخدام در بیاین. برنامهریزی برای معلم خصوصی شدن، تا حد خیلی زیادی در زمان شما صرفهجویی میکنه و درآمدزایی شما رو جلو میندازه.
هر کدوم از ما ویژگیهای شخصی و زندگیهای متفاوتی داریم که روی تصمیمگیریمون تاثیر مستقیم داره. شرایط شخصی که بر آینده شغلیتون تاثیر میذاره رو به دقت بررسی و تجزیه و تحلیل کنین. به عنوان مثال، اگر از نظر مالی از دیگری یا از یک خانواده حمایت میکنین، تصمیمتون با وقتی که فقط مسئولیت خودتون رو دارین، فرق میکنه. ممکنه ترجیح بدین صبر کنین و شغلی با ثبات شغلی بیشتر، مانند معلم رسمی بودن رو دنبال کنین یا بخواین کاری با درآمد بیشتر و سرعت بالاتر در درآمدزایی داشته باشین که در این صورت معلم خصوصی بودن رو ترجیح بدین. ضمنِ اینکه شاید یک معلمِ رسمی، در آینده بتونه معلم خصوصی هم باشه.
به این فکر کنین که دوست دارین شغل یا محیط کاری شما چه ویژگیهایی داشته باشه؟ برای مثال، افراد حرفهای که از کار کردن آزاد؛ با برنامه منعطف؛ و یک به یک با دیگران لذت میبرن، ممکنه به سمت تدریس خصوصی گرایش پیدا کنن. اگه کار کردن در فضای مدرسه رو دوست دارین، معلم رسمی شدن این فرصت رو به شما میده.
برای اینکه بتونین تفاوتهای معلم خصوصی و معلم رسمی رو بدونین، این مقاله به شما کمک میکنه. تصمیمگیری درباره شغل، یکی از جدیترین و البته دشوارترین تصمیمهاییه که یک فرد میتونه در طول زندگیاش بگیره. این تصمیم رو سرسری نگیرید؛ درباره اون خیلی خوب بررسی کنین و مشورت بگیرین.
هم معلم خصوصی و هم معلم رسمی شدن شما رو از امتیازات معلم بودن برخوردار میکنه اما معلم خصوصی، آزادی عمل بیشتری به شما میده و اگه بتونین در انجام وظایف اون موفق باشین، زندگی آسودهتر و مرفهتری رو برای خودتون ایجاد خواهید کرد.
اگه در این زمینه مشورتی دارین، ما در کنار شما هستیم.