نوروزِ شادتر با «مدیریت مشارکتی»

نوجوانی و نوروز

زمانی که نوجوان بودید و تعطیلات نوروز شروع می‌شد یادتان هست؟ اکنون فرزندان شما نوجوان هستند. نوجوان‌های امروز مثل ما نیستند: آنها به بعضی مراسم و باورها اعتقاد ندارند؛ به انتقاد از سنت‌ها می‌پردازند؛ حتی گذراندن وقت با خانواده و فامیل را خسته کننده می‌دانند. آنها دوره کودکی را پشت سر گذاشته اند و مایلند بزرگ شدن و استقلال خود را نشان بدهند.

اما نوروز، همچنان خاص و مهم است، حتی اگر فرزند نوجوان شما در ابتدا، با انتقادها و نپذیرفتن‌ها، حس خوبی به شما نمی‌دهد. برای اینکه نوروز خوبی داشته باشید و کاری کنید که بچه‌ها از تعصیلات و زیبایی‌های نوروز لذت ببرند لازم است از پیش، بعضی چیزها را کنترل کنید؛ خیلی چیزها را به حال خود بگذارید؛ و انتظاراتی که وجود دارد را مدیریت کنید. «پردیس توسعه انسانی» با طرح 6 نکته برتر با شما برای داشتن نوروزی شاد، در کنار نوجوانان‌تان، همراه است. رمز موفقیت در اینجا، «مشارکت» است. بنابراین باید خودتان را آماده کنید که تا حد ممکن، نوجوان‌تان را به مشارکت در برنامه‌ریزی و مدیریت نوروز، دعوت کنید.

ا. رابطه خود را بهبود بدهید

«ارتباطات»، به خصوص در موردِ فرزندپروریِ نوجوانان مهم است. از مدتی قبل، با آنها در مورد برنامه‌هایی که برای نوروز دارید صحبت کنید. تعداد و مراتبِ بیرون رفتن از خانه، خوردنِ شام با دوستان و خانواده، و آماده‌سازی خانه برای نوروز را با آنها در میان بگذارید؛ نظر آنها را بخواهید؛ و از آنها کمک بگیرید. پیش از وارد شدن به تعطیلات، به آنها اجازه بدهید که هر کدام از برنامه‌ها را دوست ندارند، از آن انصراف بدهند. اگر بخواهید آنها را مجبور کنید که در همه برنامه‌های دیدوبازدید خانواده شرکت داشته باشند، نتیجه نخواهید گرفت. او شما را همراهی می‌کند اما حس شما را درباره یک برنامه رضایت بخش خراب می‌کند. به طور طبیعی در مواردی که شما حضور در یک مهمانی یا برنامه را الزامی می‌دانید اما نوجوان‌تان با آن مخالف است، بهترین راه این است که با او گفتگو کنید و انتظارات‌تان را به او بگویید. اگر نوجوانان احساس کنند نقشی در فرآیند برنامه‌ریزی دارند، به احتمال زیاد درگیر موضوع می‌شوند و احساس مسئولیت می‌کنند. گاهی هم متوجه می‌شوید که آنها پیشنهادات واقعا خوبی دارند.

2. به آن‌ها مسئولیت بدهید

چه برای برنامه‌ریزی سرگرمی‌ها وقتی بچه‌های فامیل مهمان شما هستند، پیشنهاد نوع غذا وقتی میزبان فامیل و دوستان هستید، و چه برای هدیه‌هایی که می‌خواهید برای بعضی از بچه‌های فامیل بخرید، می‌توانید مسئولیت را به نوجوان‌تان واگذار کنید: بچه‌های ما با مسئولیت‌پذیری پیشرفت می‌کنند. وقتی آنها را درگیر فرآیند برنامه‎ریزی می‌کنید، می‌توانید از آنها بپرسید که دوست دارند مسئولیتِ کدام بخش از برنامه را برعهده بگیرند. به آنها اجازه بدهید که یک شب، مسئولیت شام را بر عهده بگیرند؛ برنامه‌ریزی تنقلات برای پیاده‌روی یا پیک نیک با آنها باشد؛ یا فیلمی که خانواده می‌خواهند در کنار هم ببینند را آنها انتخاب کنند. اگر خوب نگاه کنید، خطایی اتفاق نمی‌افتد و در عوض کارها و مسئولیت‌های شما سبک‌تر خواهد شد.

3. در کارهای خیر محلی داوطلب شوید

به نوجوانان بیاموزید که زندگی رنگِ یکنواختی خواهد گرفت اگر فقط هدیه دریافت کنید و خوش بگذرانید. در نوروز به آنها پیشنهاداتی برای کمک به مردم محله، افراد سالخورده، انسان‌های ناتوان، و نیازمندان بدهید. مهم نیست این کمک‌ها چه قدر است، مهم این است که نوجوان بداند، نسبت به همه آنانی که در جامعه او زندگی می‌کنند؛ مسئولیت دارد. کارهای داوطلبانه زیادی وجود دارد که می‌توانید آنها را به صورت‌های مختلف، شناسایی کنید. درگیر کردن آنها در کارهایی از این دست تأثیر مثبتی خواهد داشت، به علاوه باعث ایجاد گفتگوهای جالب و مهمی در مورد این موضوع می‌شود که چرا بعضی افراد در جامعه ما نسبت به دیگران رفاه و آسایشِ کمتری دارند؛ و ما به سهم خود، چه کاری می‌توانیم در مورد آنها انجام دهیم؟ دیدنِ دیگران و احساس مسئولیت درباره آنها، نوجوانان ما را زودتر پخته و کامل می‌کند.

4. انعطاف‌پذیر باشید

سنت‌ها همیشه پابرجا نیستند. به دوران کودکی و نوجوانی خود فکر کنید که برای نوروز در خانه پدری‌تان، چه فعالیت‌هایی وجود داشت. شما احتمالاً سنت‌های دوست‌داشتنی زیادی برای نوروز دارید که بچه‌هایتان در دوران کودکی مشتاقانه منتظر آن بودند، اما اکنون که نوجوان هستند، هیچ علاقه‌ای به آن ندارند. این تغییر شما را ناراحت می‌کند؟ از آنها بخواهید که فعالیت‌های دوست داشتنیِ خود برای نوروز را به شما معرفی کنند. شاید آنها دوست داشته باشند، سنت‌های جدیدی را شروع کنند؟ چه اشکالی دارد که او به شما پیشنهاد بدهد در مواردی که تحویل سال در طول روز است، لحظه نو شدنِ سال را به اتفاق شما در بالای یک کوه باشید و از ارتفاع، به شهر نگاه کنید در حالی که اغلب مردم، این شانس را ندارند.

5. در مورد بودجه شفاف باشید

برای بسیاری از مردم، بودجه، یک مشکل است. نوجوان شما وقتی کودک بود، با اسباب‌بازی‌ها و سکه‌های شکلاتی خوشحال می‌شد، اما اکنون از شما کنسول‌های بازی و جدیدترین آیفون را می‌خواهد. در مورد بودجه خود شفاف باشید. در مورد پول و محدودیت‌های مالی حرف زدن شرم ندارد. به آنها بگویید که چقدر می‌توانید خرج کنید و بررسی کنید که اگر درخواست آنها، هزینه مازاد بر شما تحمیل می‌کند، آنها چگونه می‌توانند با شما شریک شوند و بخشی از هزینه را جبران کنند؟ شاید آنها بتوانند از پدربزرگ و مادربزرگ برای برنامه‌شان، پول قرض بگیرند؛ یا شاید آنها بتوانند با انجامِ برخی از کارهای اضافی در خانه، درآمد داشته باشند. گفتگو درباره بودجه و محدودیت‌های مالی را پیش از سال نو، انجام دهید تا انتظارات را مدیریت و از ناامیدی جلوگیری کنید.

6. حس قدردانی را با آنها تمرین کنید

اگر می‌دانید که نوجوان شما قرار است مسئولیتی را در نوروز بر عهده بگیرد، از او بخواهید که یک برنامه عملی در نظر بگیرد و آن را با شما در میان بگذارد. اگر قبلاً از برنامۀ او باخبر نباشید احتمال دارد که به طرح او واکنش درستی نشان ندهید. به عنوان مثال، آیا می‌دانید که نوجوان شما قبل از ساعت 9 صبح اولین روز نوروز از رختخواب بیرون نمی‌آید؟ چه اشکالی دارد؟ از این فرصت برای برنامه ریزی یک صبحانه آرام با همسرتان استفاده کنید، یا زمانی را برای خود اختصاص دهید و روز خود را عمدا با کمی یادداشت روزانه، ورزش، یا مدیتیشن آغاز کنید. مثال دیگر پیش بینی این است که آنها از هدیه‌ای که دریافت کرده‌اند ناراضی هستند. برای پاسخ به این موضوع، برنامه‌ریزی کنید. به دلیلی که برای ناخشنودی‌شان وجود دارد، گوش بدهید سپس برنامه‌ریزی کنید که چگونه با آنها در مورد قدردانی صحبت کنید. از وقایع خُرد و جزیی، استفاده کنید تا به آنها حس قدردانی ببخشید.

باهم‌آموخته‌های پردیسانه

رفتار با کودکان و نوجوانان، پیچیده و نیازمند در نظر گرفتن ده‌ها عامل است که شما را از عملکردِ خود در رابطه با آنها، راضی یا ناراضی می‌کند. در مناسبت مهمی مانند نوروز، فرصت خوبی ایجاد می‌شود تا او را بیشتر بشناسید و با واگذاری مسئولیت به نوجوان، هم تنش را کم کنید و از تعطیلات نوروز لذت بیشتری ببرید؛ و هم او را برای بزرگسالی آماده کنید.

به شما توصیه می‌کنیم که دست از این قضاوت بردارید که در همه زمینه‌ها و موضوعات، شما بهتر از نوجوان می‌دانید. اگر این عقیده را با خود همراه کنید که در بسیاری از زمینه‌ها، توانایی بررسی و تصمیم‌گیری نوجوان‌تان آن قدر بالاست که می‌توانید با خیالِ راحت، همه مسئولیت در زمینه یک برنامه یا فعالیت را بر عهده او بگذارید، سود برده‌اید. نوروز فضای مساعدی برای تمرین مدیریت مشارکتی است، این فرصت را از دست ندهید.

«پردیس توسعه انسانی» از خدای بزرگ برایتان، در سال نو و در همه سال، شادکامی در زندگی، و موفقیت در تربیت فرزندانی رشد یافته را آرزو می‌کند.