روش تحقیق موردی (Case study)

انواع تحقیق موردی

شاید در نگاه اول اهمیتی نداشته باشد که از کدام نوع تحقیق موردی استفاده می‌کنید اما در فرایند تحقیق، به ویژه هنگامی‌که خواسته باشید گزارش تحقیق خود را در اختیار داوران قرار بدهید، برای آنها اهمیت دارد که از کدام نوع تحقیق موردی استفاده کرده‌اید؟ تحقیقات موردی را می‌توان بر اساس طرح، هدف و رویکرد تحقیق به چند نوع طبقه‌بندی کرد:

تحقیق موردی اکتشافی: این تحقیق موردی برای ارایه بینش مقدماتی در مورد یک پدیده ناشناخته طراحی شده است. هدف این نوع تحقیق موردی، شناسایی مسایل، سؤالات، یا متغیرهای کلیدی است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. تحقیقات موردی اکتشافی از رویکرد کیفی استفاده می‌کنند و بر تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ از طریقِ مصاحبه، مشاهده، و تحلیل اسناد تکیه دارد.

تحقیقات موردی توصیفی: هدف تحقیقات موردی توصیفی ارایه توصیفی جامع از یک مورد یا موقعیت خاص است. آنها بر پاسخ دادن به سوالاتی مانند “چه اتفاقی افتاده؟” و “چطور شد؟” تمرکز می‌کنند. تحقیقات موردی توصیفی از تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌های کمّی و کیفی استفاده می‌کنند و اغلب بر منابع اطلاعاتی متعدد از جمله مصاحبه، پیمایش، و داده‌های بایگانی شده یا اسناد، تکیه می‌کنند.

تحقیقات موردی توضیحی: تحقیقات موردی توضیحی با هدف شناسایی روابط علی بین متغیرها انجام می‌شود. آنها دلایل پشت یک پدیده خاص را بررسی می‌کنند و به‌دنبال توضیح علت وقوع آن هستند. تحقیقات موردی توضیحی اغلب از رویکرد مقایسه‌ای استفاده می‌کنند و بر تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها مانند نظرسنجی، آزمایش، و تجزیه و تحلیل آماری تکیه می‌کنند.

تحقیقات موردی ابزاری: تحقیقات موردی ابزاری از یک مورد خاص برای نشان دادن یک نکته نظری یا مفهومی گسترده‌تر استفاده می‌کنند. هدف آنها آزمایش یا توسعه یک نظریه، مدل یا چارچوب با بررسی نحوه اعمال آن در یک نمونه خاص است. تحقیقات موردی ابزاری اغلب از رویکرد کیفی استفاده می‌کنند و بر تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها مانند مصاحبه، مشاهده، و تجزیه و تحلیل اسناد تکیه می‌کنند.

تحقیقات چند-موردی: تحقیقات چند-موردی به بررسی مورد یا موارد متعددی می‌پردازد که ویژگی‌های مشترک دارند. هدف آنها شناسایی الگوها، روندها، یا تعمیم‌ها در بین موردها و ایجاد درک وسیع‌تری از یک پدیده خاص است. تحقیقات چند-موردی اغلب از رویکرد کیفی استفاده می‌کنند و در این تحقیقات نیز، بر تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها مانند مصاحبه، مشاهده، و تحلیل اسناد تکیه می‌کنند.

تحقیقات موردی درونی: تحقیقات موردی درونی به دلیل ارزش منحصربه‌فرد و ذاتی آنها، به جای پتانسیل آنها برای کمک به یک نظریه یا چارچوب گسترده‌تر، انجام می‌شود. هدف آنها تعمیق درک ما از یک مورد یا موقعیت خاص است و ممکن است شامل بررسی جنبه‌های پیچیده یا بدیع پرونده باشد. تحقیقات موردی درونی اغلب از رویکرد کیفی استفاده می‌کنند و بر تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها مانند مصاحبه، مشاهده، و تجزیه و تحلیل اسناد تکیه می‌کنند.

در مجموع وقتی نگاه می‌کنید، به روشنی می‌بینید که تحقیقات موردی یک روش تحقیقاتی همه کاره‌اند که می‌تواند برای پاسخگویی به سؤالات و اهداف مختلف تحقیق استفاده شود. شناسایی و قدرت تشخیصِ انواع مختلف تحقیقات موردی می‌تواند به شما کمک کند تا تحقیقات خود را به‌طور موثر طراحی و انجام دهید و مناسب‌ترین تکنیک‌های جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها را انتخاب کنید.