بهترین روش یادگیری زبان انگلیسی (بخش دوم)

بهترین-روش-یادگیری-زبان-انگلیسی

در بخش اول این مقاله، بر مبنای تجربه­ های شخصی، درس ­هایی را برای یادگیری زبان انگلیسی با شما در میان گذاشتم. نکته ­های عمومی که برای یادگیری زبان انگلیسی وجود دارد بارها در منابع مختلف تکرار شده ­اند؛ به همین دلیل، در این مجموعه درس‌ها که در 3 قسمت ارایه شده است، با پرهیز از تکرار آن نکات، تجربه ­های زیسته من به روشی کاربردی ارایه شده است تا در شرایط عادی زندگی، برای هر کسی، در هر سنی، و با هر شرایطی، قابل استفاده باشد. تست خودارزیابی آمادگی فرد برای یادگیری زبان نیز در ارتباط با مرحله اول از مراحل این مدل، طراحی، و به صورت رایگان در اختیار اعضای پردیس توسعه انسانی، است. به شما توصیه می‌کنم تا پیش از ورود به این مقاله، بخش اول آن را در اینجا مطالعه کنید.

در این بخش، مراحل دوم و سوم ِ مدلِ پیشنهادی، ارایه شده است. توجه به این مراحل، قطار یادگیریِ شما را به بهترین نحو و با کمترین احتمال خطا، وارد ریل موفقیت خواهد کرد. برای این کار باید با دقت هر مرحله را مطالعه کنید؛ درباره آن بیندیشید؛ و تمرین‌های آن را موبه‌مو اجرا کنید. برای بالا بردن شانس موفقیت خود، با مربی مرجع که از پیش می‌شناسید یا با مربیان مرجع ما در «پردیس توسعه انسانی» تماس بگیرید. 

مرحله دوم. درباره هدف خود اطمینان داشته باشید

انگیزه، شوق و دلیل انجام کاری است اما مانند هر کوشش دیگری بهتر است بدون دلیل وارد این راه طولانی نشوید. «انگیزه»، بدون هدف، مانند این است که فردی برای راه رفتن انرژی دارد، اما مقصد و مسیر معینی پیش روی او نیست. چنین فردی ممکن است در یک روز، ساعت‌ها راه برود اما چون هدف و مقصدی ندارد، نتواند تشخیص بدهد که به موفقیتی رسیده است یا نه؟ از سوی دیگر، هدف بدون انگیزه، مثل این است که بدانید باید به کدام سمت حرکت کنید یا چه فعالیتی انجام ­دهید اما دلیل و شوقی برای آن در خود احساس نکنید؛ در نتیجه هیچ اتفاقی نمی­ افتد!

مشخص است که برای شروع یادگیری زبان انگلیسی هدف خاصی در ذهن دارید اما این کافی نیست! داشتن هدف به شما کمک می ­کند که انگیزه‌­تان در طول زمان را از دست ندهید و یا حتی آن را تقویت کنید. باور کنید که تنظیم هدف ­های روشن، واقع بینانه، و دست یافتنی، گام بزرگی به سوی موفقیت است. اگر خوب نگاه کنید، در کوشش ­های قبلی شخصی‌تا‌ن، یا در پیشنهاداتی که تاکنون موسسات آموزش زبان یا مربی‌­تان به شما داده‌اند، به اهمیت تنظیم دقیق هدف یادگیری، توجه نشده است و یا برای آن اهمیت زیادی قایل نشده‌اند. برای هدف­‌گذاریِ شروع به کاری که در آینده، صدها یا هزارها ساعت از وقت شما را خواهد گرفت، باید و منطقی است که چه مقدار وقت بگذارید؟ پاسخ به این سوال، بخشی از پیش بینی موفقیت یا عدم موفقیت شما در راه یادگیری زبان خارجی را در اختیار مربی مرجعِ شما می­ گذارد. پس تا از طی مسیر درست و علمی در تدوین هدف یادگیری­‌تان اطمینان پیدا نکرده ­اید، هیچ گامی را به پیش بر ندارید.

تعیین هدف شاید کار آسانی به نظر برسد اما اگر در این تصور افراط کنید، باعث می‌شود هدف‌گذاری را سهل بگیرید و پایه کوشش‌های طاقت‌فرسای خود را بر ستون لرزانی قرار بدهید. برای اینکه در هدف‌گذاری برای یادگیری زبان خارجی دچار خطا نشوید، گام‌های زیر را یک به یک و با دقت طی کنید.

گام‌های هدف‌گذاری

گام یک. درباره هدف خود بیندیشید؛ مطالعه کنید؛ و نسخه اولیه هدف یا هدف­ هایی که برای یادگیری در نظر دارید را بر روی کاغذ یا گوشی همراه خود بنویسید.

گام دو. با کسانی که می­ شناسید و اطلاع دارید که در یادگیری زبان انگلیسی پیشرفت داشته­اند، درباره هدف­ هایشان گفتگو کنید. شاید تعداد آنها زیاد نباشد، پس بهتر است با واسطه دوستان یا اقوام­تان، افراد بیشتری را شناسایی کنید تا به حدود 10 نفر از افرادی با این ویژگی برسید. گفتگوها می­تواند به صورت­های حضوری، تلفنی، و یا مجازی باشد. از طریق ارتباطات غیرحضوری، ممکن است به کسانی دسترسی پیدا کنید که در محیط جغرافیایی زندگی شما به سر نمی­برند و امکان دسترسی فیزیکی به آنها را ندارید. هدف­هایی که آنها در آغاز از یادگیری زبان داشته‌اند؛ تغییراتی که در طول دوره آموزشی خود در هدف‌ها ایجاد کرده‌اند؛ دلیل آن تغییرات؛ و نحوه ارزیابی از میزان موفقیت در دسترسی به هدف ­هایشان را بپرسید و یادداشت کنید. سپس نقاط اشتراک و افتراق هدف­ های دیگران از یادگیری زبان را پیدا کنید. ببینید هدف­ های دیگران در چه نقاطی با هدف های اولیه شما همپوشانی و در چه نقاطی، تفاوت دارد. درحالی­که پیدا شدن تفاوت­ها در این مقایسه امری کاملاٌ بدیهی است، درباره دلیل تفاوت­ها بیندیشید.

گام سه. با توجه به آنچه در گام دو به دست آوردید، هدف ­هایی که در گام یک برای خودتان نوشته بودید را با دقت مرور و بازنویسی کنید. هدف­ ها را به دو دسته هدف­ های بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم کنید. هر هدف کوتاه مدت، هدف جزیی­‌تر از هدف بلند مدت است که برای آن به وقت و انرژی و کوشش کمتری نیاز دارید. هدف­ های بلند و کوتاه مدت به هم مرتبط‌­اند و با هم نسبت دارند. یعنی هر هدف بلند مدت شامل بیش از یک هدف کوتاه مدت است. به عبارت دیگر، هیچ هدف کوتاه مدتی ندارید که به هدف بلند مدتی مرتبط نباشد و هیچ هدف بلند مدتی ندارید که ذیل آن دو یا بیش از دو هدف کوتاه مدت وجود نداشته باشد.

به هدف­ های خود شکل گرافیکی بدهید که تصویر کلی و نیز جزییات آن، آسان­تر در ذهن شما قرار بگیرد. نمونه ­ای از چنین هدف­ هایی را در این ببینید.

گام چهار. هدف­ های ویرایش شده و چارچوب آن شامل هدف­ های بلند و کوتاه مدت را در اختیار دوست یا همکار قابل اعتمادی که بتواند هدف­ های شما را نقد کند، قرار دهید. از او بخواهید که محتوا، نظم، و ارتباط هدف­­ ها با یکدیگر را ارزیابی کنند و نتیجه را در اختیار شما قرار دهد.

گام پنج. هدف­ های خود را پیش رو قرار دهید. با دقت آنها را یک به یک بخوانید و درباره آن بیندیشید و اطمینان پیدا کنید که به روشنی و دقت آنها را می ­فهمید و نسبت به آنها حس دارید. اگر این اطمینان را دارید که مسیر را به درستی طی کرده ­اید و هدف ­هایی که پیش رو دارید نسخه تکمیل و ارتقا یافته هدف ­های تردیدآمیز و کلی اولیه‌­تان است یعنی اجازه دارید که با اطمینان به مرحله بعدی وارد شوید.

مرحله سوم. با اطمینان، پا در راه بگذارید

خب! حالا وقت آن است که برنامه خود را برای اقدام تنظیم کنید. هدف­ هایی که به خوبی تهیه شده و برای آنها وقت گذاشته ­اید، شرایط لازم را دارند تا با یک برنامه­ ریزی اصولی و دقیق، وارد مرحله اجرا شوند. برای این کار، گام­های زیر را در نظر بگیرید و با دقت کافی اجرا کنید.

گام یک. به خود بگویید که: “برای رسیدن به هدف­هایم، هر چه در توان دارم، «عَرضه» خواهم کرد“. اینجا همان جایی است که می­ خواهیم «عُرضه» خود را نشان دهیم! با خودتان قرار بگذارید؛ دست خودتان را بگیرید و به موقع سر قرار بروید؛ بنشینید و به خودتان خیلی خوب نگاه کنید؛ سپس با خودتان وارد گفتگو شوید. شما حالا درباره انگیزه و هدف­ هایی که برای یادگیری زبان انگلیسی دارید با اطمینان مواجه می­ شوید و این بدان معنی است که تا اینجا گام­ بلندی را برداشته ­اید: گامی که بسیاری از کسانی که قصد یادگیری زبان خارجی دارند آن را نادیده می ­گیرند و این، یکی از اصلی ­ترین دلایل شکست کوشش­ هایی است که آنها در این مسیر انجام می­ دهند.

هیچ کس بهتر و نزدیک­ تر از شما به واقعیت­ های زندگی شما نیست. حتی برای کارهای معمولی هم نمی­ توان زندگی و جریان آن را نادیده گرفت. پس خوب به شرایط خود نگاه کنید: برای رسیدن به هدف­ هایتان، چه قدر وقت دارید؟ برای تحقق هدف­تان، از چه مقدار پول و پشتیبانی مالی برخوردارید؟ آیا در محل اقامت­تان به زیرساخت­ هایی مانند لپتاپ، اینترنت، و لوازم جانبی کامپیوتر دسترسی دارید؟ اگر انتخاب کنید که برای برخی بخش­ ها، به کلاس تخصصی زبان بروید یا معلم خصوصی داشته باشید، آیا در محل زندگی شما این امکان وجود دارد؟

یک کاغذ بردارید یا به کمک اپ­‌های برنامه ­ریزی گوشی هوشمندتان، فهرستی از امکانات و منابعی که احتمالاً به آن نیاز خواهید داشت را به شکل جدول و در ستون دوم از راست بنویسید. در ستون سوم با عددی بین 1 تا 10 مشخص کنید که چه قدر به هر یک از موارد این فهرست، نیاز دارید یا موفقیت خود را بدان وابسته می­ دانید (1 کمترین و 10 بیشترین میزان وابستگی)؟ برای مثال در صورتِ نداشتنِ سیستم کامپیوتری مناسب بیشتر آسیب می ­بینید، یا اگر مکان مناسب برای مطالعه نداشته باشید؟ در ستون چهارم تعیین کنید که تا چه اندازه می ­توانید روی تصاحب و استفاده از هر مورد، حساب باز کنید (1 کمترین و 10 بیشترین میزان دسترسی)؟ برای مثال ممکن است به لپ‌تاپی دسترسی داشته باشید که در 50% مواقع در اختیار شما است و در بقیه زمان­ها باید در اختیار فرد دیگری باشد. سرانجام در ستون پنجم یا ستون آخر، مشخص کنید که اگر امکان دسترسی به منبع یا تجهیزات برای شما مقدور نیست، آیا جایگزین قابل دسترسی برای آن وجود دارد؟

این جدول، نقش راهنمای مهمی را در برنامه ­ریزی واقع‌نگرانه شما بازی خواهد کرد: آن را به خوبی و به آسانی در دسترس نگهدارید. یک نمونه پیشنهادی از جدول ارزیابی ملزومات و شرایط اجرا را در زیر مشاهده می ­کنید.

گام دو. دستاورد گام یک، جدولی از ملزومات بود که آن را برای تحقق هدف ­های خود تهیه کردید. در گام دوم، بر روی این سوال تمرکز کنید که برای پیش رفتن در مسیر هدف، باید چه کنید؟ منظور این است که برای تحقق هر هدف جزیی، به چه کارهایی نیاز است؟ سه کار اصلی که همه فراگیران در این مرحله باید انجام دهند عبارت است از: 1) تهیه منابع معتبر، 2) دسترسی به مرجعی برای رفع اشکال، 3) داشتن برنامه روزانه مطالعه. 

  1. تهیه منابع معتبر. برای تهیه منابع معتبر عجله نکنید. هر منبع بر حسب سطح یا نمرۀ تراز شما در زبان انگلیسی تهیه شده است. از تعیین سطح شایستگی زبان خود اطمینان داشته باشید تا منبع متناسب با آن را تهیه کنید. در اینجا خودتان را گول نزنید و بالاتر از آنچه در آزمون تعیین سطح به آن رسیده­اید برنامه­ ریزی نکنید؛ به عکس، خودتان را دست کم نگیرید و پایین­تر از نمرۀ تعیین شده، در نظر نگیرید.
  2. دسترسی به مرجعی برای رفع اشکال. چنانکه در مرحله شناخت انگیزه و هدف ­گذاری، لازم بود که یک متخصص یا فرد آگاه به شما مشورت بدهد، در مرحله اجرا هم نیاز دارید تا یک معلم مجرب و دلسوز یا فرد با تجربه ­ای که این مسیر را طی کرده است در کنار شما باشد تا در فاصله ­های زمانی معین، دستاوردهای شما را ارزیابی کند و به شما اطمینان بدهد که جهت و سرعت پیشرفت­تان در حد انتظار و مطابق برنامه است. در تجربه شخصی، همفکری و مشورت یکی از استادان دانشگاهی دوره ­های آمادگی برای آزمون­ های بین­ المللی، در دسترس من قرار داشت. درس ­ها و مشورت­ های او، راهنمای خوبی هم برای یادگیری و رفع اشکال و هم برای هدر ندادن وقت و انرژی بود.
  3. داشتن برنامه منظم مطالعه. شما باید برنامه زمانی منظمی برای مطالعه و یادگیری داشته باشید. یک بار دیگر تاکید می­کنم که فقط شما هستید که در قلب این مسیر، برای یادگیری و پیشرفت قرار دارید. یک برنامه مطالعه که بر محور کوشش و اراده شما تنظیم شده باشد، مطمئن­ ترین وسیله برای موفقیت است. نه منابع به­روز و کمیاب، نه استادان مشهور زبان، هیچ چیز و هیچ کس نمی­ تواند به جای شما بنشیند و در یادگیری قواعد، واژگان، و درک مطلب، جایگزین شما باشد. پس برنامه­‌تان را بر اساس واقعیت­ های زندگی خود شامل اوقات فراغت، زمان­ های آزاد، و وقت­ هایی که درگیر کار یا تحصیلات رسمی هستید، به صورت کاملا شخصی سازی شده تنظیم کنید. بر این اساس، برنامه مطالعه باید در سقف زمانی که برای رسیدن به هدف در نظر گرفته­ اید به قطعات کوچک­ تر تا برنامه ماهانه، هفتگی و روزانه تقسیم شود. این برنامه، مانند ساعت خوابیدن و بیدار شدن، یا صبحانه و ناهار خوردن باید در روزانه­ های زندگی واقعی شما جا خوش کند و رفته رفته به عادت تبدیل شود.

گام سه. دست به کار شوید. زمان عمل فرارسیده است! همیشه در این مرحله به یاد این مصرع از شعر فردوسی می افتم که: دو صد گفته چون نیم کردار نیست!

بنا را بر این می­ گذاریم که هدف­ ها با دقت تهیه و برنامه دقیقاً با توجه به شرایط زندگی شما تنظیم شده است. در این صورت نباید در عمل، یعنی وقتی اجرای برنامه یادگیری زبان را شروع می­ کنید، مشکلی پیش بیاید. با وجود این، یادمان نمی­ رود که زندگی فراز و فرودهای خود را دارد و همیشه در بر یک پاشنه نمی­ چرخد. اگر گاهی به هر دلیل یا اتفاق غیرمنتظره­ ای، برنامه در مرحله اجرا نیازمند اصلاح و تغییر بود، سخت نگیرید؛ اصلاح برنامه را انجام بدهید اما در هر حال یادتان باشد که تغییر بیش از 30 درصد در اجرای برنامه، باید شما را در صرف وقت و دقت کافی در مراحل قبلی با تردید مواجه کند. اگر تغییرات در بازه ­های هفتگی و ماهانه به بیش از 30 درصد رسید، باید دست از کار بکشید؛ برگردید؛ و به انگیزه ­ها، هدف­ ها و برنامه خود از نو نگاه کنید.

10 نکته در اجرای برنامه یادگیری زبان

در شرایط عادی، 10 نکته­ زیر در مرحله اجرا، برای یادگیری پایدار، موثر خواهد بود:

  1. در زمانی که برای مطالعه در نظر گرفته­ اید، از نظر جسمی و روحی سالم، آسوده و آماده باشید. اگر در جسم یا روان خود احساس خوشایندی ندارید، وارد اجرای آن بخش از برنامه نشوید؛
  2. محیط مطالعه خود را در هر جلسه آماده و آراسته نگه دارید. زیبایی و آراستگی برای هر یک از ما معنا و اندازه متفاوتی دارد: شما همان­طور که مطلوب­تان است، محیط را مساعد مطالعه خود کنید؛
  3. برای یادگیری، زمان را محترم بشمارید. اگر برنامه، زمان شروع را ساعت 16 بعدازظهر اعلام کرده است، دقیقاً در ساعت 16 شروع کنید. مطابق با اصول یادگیری، در مراعات مقررات آموزش، جدی و از خودتان متوقع باشید؛
  4. روش ­های مطالعه، منابع، رسانه­ های سمعی-بصری، و سایر جزییات آن را مطابق با نظر خودتان و با مشورت مربی مرجع تنظیم و اجرا کنید؛
  5. اشکالات یادگیری یا سوالاتی که برایتان به وجود می ­آید را نادیده نگیرید؛ یادداشت کنید یا علامت بزنید تا بعد از هر جلسه، به مطمئن­ ترین روش آن ها را رفع و یا حل کنید؛
  6. در روزهای پرفشار مطالعه و در یادگیری مفاهیم کلیدی زبان، برای کمک به ارگانیسم­‌تان، از رژیم غذایی، استراحت، و نرمش متناسب استفاده کنید؛
  7. به ­ویژه در محدودیت­ ها و تنگناها، از درزهای زمان غافل نشوید: برای مثال در تاکسی، اتوبوس، قطار، هواپیما، و خودروی شخصی که در این روزگار، وقت زیادی از شبانه روز شما در آن یا برای استفاده از آن سپری می­ شود، از یادگیری حتی یک واژه، یا گوش دادن به یک پادکست، یا صحبت کردن با خود به زبان انگلیسی، غفلت نکنید؛
  8. از آموخته­ های خود خوب و منظم نگهداری کنید: با مدیریت دانش، قدر آن ها را بدانید. اگر چنین نکنید، به دلیل گریزپا بودن مضامین زبان، چه بسا بدون قصد، یک قاعده، نکته دستوری، یا واژه را بارها می­ خوانید و با این کار وقت و انرژی خود را از دست می ­دهید؛
  9. انجام هیچ تمرین یا هیچ تکلیفی را رها نکنید. حتی اگر گمان می ­کنید، بدون نیاز به تمرین، مضمونی را می­ دانید و فرض می­ کنید انجام تکلیف، وقت اضافی از شما خواهد گرفت، اشتباه می­ کنید! همیشه زبان­ آموزی بهترین نتایج خود را با تمرین­ های هدفمند نشان داده است. به عقلانیت و صلاحیتِ نویسنده یا تیمِ نویسندگان منبع درسی که از طریق آن در حال یادگیری زبان هستید اعتماد کنید؛
  10. مطابق با اصول خود-راهبری در یادگیری، مدیریت ذهن خود را به دست بگیرید و در هر حال اجازه ندهید در طول اجرا، کنترل برنامه ­ای که برای تهیه آن زحمت کشیده ­اید، از دست‌­تان خارج شود: مدام در حال خود-ارزیابی باشید.

برای مشاهده کامل درس، لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

دکتر محمدرضا آهنچیان
تولید کننده محتوی:
دکتر محمدرضا آهنچیان
پردیس توسعه انسانی
این اثر مشمول قانون حق مالکیت معنوی و استفاده از محتوای آن بدون اجازه پردیس توسعه انسانی غیرقانونی است.

دیدگاهتان را بنویسید

جدید‌ترین‌ های پردیس

چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟

عادت‌هایت را اینگونه بشناس

روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس

این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام

51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی

چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟

عادت‌هایت را اینگونه بشناس

روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس

این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام

51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی

پردیس در شبکه اجتماعی

Translate »