بهترین راه موفقیت تحصیلی در دانشگاه پس از تعطیلات

10 نکته کلیدی برای برگرداندن پیشرفتِ تحصیل

اگر در مورد بازگرداندن مغزتان به «حالت مطالعه»، کمی عصبی هستید، طبیعی است. شاید زمانی که برای این بازگشت می‌گذارید، کمی بیشتر از حد انتظار طول بکشد، اما نگران نباشید. 10 نکته زیر به شما کمک می‌کند در کوتاه‌ترین زمان به وضعیت مطلوب برگردید:

1- طرحی بریزید

در دوره‌های دانشگاهی به نسبت دوره دبیرستان، زندگی، شلوغ‌تر است. برنامه‌ریزی برای تحصیل، بین «اوقات فراغت»، «مسئولیت‌های خانوادگی»، «مراقبت از خود»، و احتمالاً «کار»، کمی اضافی به نظر برسد. اما چاره‌ای جز هماهنگی بین همه این فعالیت‌ها برای رسیدن به موفقیت وجود ندارد. یک طرح حساب شده، به شما کمک می‌کند تا همه اینها را به خوبی مدیریت کنید. یک طرح دست کم باید شامل 3 عنصر باشد:

• فعالیت،
• زمان، و
• دستاورد.

طرح خود را بر روی یک کاغذ، یادداشت یا تایپ کنید و از آن پرینت بگیرید و روی دیوار اتاق یا کمدتان بچسبانید. عکسی از طرح را روی گوشی خود نگه دارید تا بتوانید به‌طور مستمر آن را ورانداز کنید و به زمان و شرایط خود کنترل داشته باشید. اولویت را در درس‌هایی که ارزش واحدی بالاتری دارد، قرار بدهید و در اولویت دوم، درس‌هایی را قرار بدهید که به نظرتان از اهمیت ویژه برخوردارند. منظور از درسی با اهمیت ویژه، درسی است که پیش نیاز درس‌های بعدی است یا قبولی در آن، روند تحصیل شما طبق برنامه توصیه شده دانشگاه را تضمین می‌کند.

واقع بین باشید و سعی کنید در مورد بخش‌هایی از طرح که همه چیز به‌طور دقیق، مطابق  با زمان پیش بینی شده در برنامه پیش نمی‌رود، کمی انعطاف به خرج دهید. با همه اینها، فراموش نکنید که برای جبران عقب ماندگی قصد خودکشی ندارید؛ برای آرامش، سلامتی، و تفریح متعادلِ خود هم وقت بگذارید.

2- سازماندهی کنید

تکلیف‌هایی که پیش از پایانِ سال، توسط استادان تعیین شده است؛ آزمونک‌ها؛ و مهلتِ آنها را مرور کنید و ترتیبِ و اهمیتِ آنها را در نظر داشته باشید. از خودتان بپرسید: آیا اطلاعات شما دربارۀ «همۀ آنچه باید انجام دهید»، کامل است. اطمینان داشته باشید که در مورد انجام تکالیف، دانش یا مواد مناسب و کافی را در اختیار دارید. توجه به این موارد، بخشی از سازماندهی برای بازگشت به مطالعه پس از تعطیلات نوروزی است.

3- یک فضایِ استثنایی و متفاوتِ مطالعه داشته باشید

یادتان باشد که بنا است جبران کنید و سرعت‌ِ پیشرفت‌تان را به اندازه پیش از نوروز و حتی بیشتر از آن برسانید. در این صورت، داشتن فضایی که به شما انرژی مضاعفی بدهد، کمک کننده است. درگیر شدن با دروس مختلف و تمرکز بر مطالعه، در محیط مناسب، کار را برای شما آسان‌تر می‌کند. مهم‌ترین شاخص در انتخاب محیط، آن است که بتواند حواس پرتی شما را به حداقل برساند. به دنبال منطقه‌ای از خانه یا خوابگاه بگردید که سکوت بیشتر، و نورِ طبیعی کافی را دارد، زیرا نور لطیف خورشید، به شما انرژی و انگیزه بیشتری برای یادگیری خواهد داد. اطمینان داشته باشید که هر چیزی را که نیاز دارید در دسترس‌تان قرار دارد: یک لپ‌تاپ یا کامپیوتر، کتاب‌ها و بقیه منابع درسی، دفتر و قلم‌ها، ماژیک‌های رنگی، شارژرها و رابط‌های برق قابل دسترس و شاید مهم‌تر از همه میز مخصوص مطالعه و یک صندلیِ راحت، از جمله مهم‌ترین نیازهای یک محیط مناسب برای مطالعه هر دانشجو است.

لزومی ندارد فکر کنید همه دانشجویان دارای فضای مطلوب و آرام برای مطالعه هستند. اغلب چنین نیست! می‌باید بیاموزیم که در میان محدودیت‌ها، بهترین‌ها را برای این کار انتخاب کنیم. اگر دست‌تان نمی‌رسد که همیشه محیط مناسب مطالعه داشته باشید، با عالم و با خودتان قهر نکنید! فضا یا فضاهایی برای مطالعه وجود دارند که ممکن است از زمانی به زمان دیگر یا از درسی به درس  دیگر تغییر کنند: آنها را شناسایی و به‌موقع استفاده کنید. شاید گاهی یک کافه، میزی در گوشۀ کتابخانه، بخشی از نمازخانه دانشکده، یا حتی در قطار، حینِ یک سفر طولانی از شهرِ محلِ زندگی‌تان به شهر دانشگاهی، همان جایی باشد که بیشتر جذب یادگیری را دارید.

4– روی هدف‌هایتان تمرکز کنید

اگر تصمیم گرفته‌اید که در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با بهترین نتایج، دوباره بر روی ریل با سرعت کافی حرکت کنید، تمرکز مجدد بر هدف‌ها به شما کمک می‌کند تا به نتیجه برسید. اگر در این مسیر احساس می‌کنید با کوشش‌های زیاد به نتیجه نرسیده‌اید و استرس دارید، با دوست‌تان که به مشورت او اطمینان دارید یا با استاد/مربی خود تماس بگیرید و از آنها مشورت بخواهید. به هر دلیلی، بازگشت به مطالعه پس از تعطیلات طولانی، ممکن است طاقت‌فرسا به نظر برسد. خوشبختانه، تجربه نشان داده است که برای دانشجویانِ باانگیزه، تمرکز بر اهداف در یک طرحِ تحصیل، به معنی موفقیت در برگشت به مسیر یا سرعت گرفتن در آن است.

5- یک دوستِ مطالعه، پیدا کنید

هنوز چنین دوستی ندارید یا او را پیدا نکرده‌اید؟ زمانی که حس می‌کنید درجا می‌زنید و هنوز حال و هوای درس و مطالعه به سرتان برنگشته است، داشتنِ یک دوست خوب، برای مشارکت در مطالعه، کمک کننده است. لازم نیست هنگام مطالعه یا تلاش برای برگشت به فضای درس خواندن، کنار هم بنشینید و درس‌های مشابهی را مطالعه کنید. همین کافی است که بتوانید روزی یکی دو بار به صورت کوتاه، از طریق تماس تلفنی یا شبکه‌های پیام رسان، به وضعیت پیشرفتِ همدیگر رسیدگی کنید تا پیشرفت خود در رسیدن به هدف‌ها را بهتر ارزیابی کنید. اگر دوست دارید به خودتان برای یادگیری بهتر، انگیزه بدهید، سعی کنید به دوست یا دوستان همکلاسیِ‌تان انگیزه دهید و از آنها بخواهید این کار را برای شما انجام دهند.

6- یادداشت بردارید تا مراقب پیشرفتِ خود باشید

یک قسمت مهم از راه‌هایی که برای برگشت به ریل یا سرعت گرفتن در پیشرفت تحصیلی لازم است در محیط آموزشی و در کلاس‌های درس اتفاق می‌افتد. حتی اگر پیش از تعطیلات نوروزی، در کلاس‌ها به هر دلیلی از محتوای تدریس استاد، یادداشت بر نمی‌داشتید، حالا برای مدتی این کار را انجام دهید. ممکن است به دلیل وقفه‌ای که ایجاد شده است، ذهن شما تمرکز خود بر موضوعات درسی را از دست داده باشد، در نتیجه میزانِ جذبِ یادگیری شما، مانند گذشته نیست. وقتی بعد از تعطیلات به دانشگاه بازمی‌گردید، برایتان مشکل است که تمرکز خود را در طول تدریس استاد از دست ندهید. بهترین راه برای کنار آمدن با این مشکل، یادداشت‌برداری در طول کلاس است. فایده دیگر این کار آن است که وقتی برای گوش دادن به حرف‌های استاد بی انگیزه هستید، یادداشت‌برداری، به افزایش انگیزه و توجه شما کمک خواهد کرد.

شاید شما هم جزو دانشجویانی هستید که از تجهیزاتِ الکترونیکی خود برای یادداشت‌برداری یا ضبط صدای استاد در کلاس استفاده می‌کنند. استفاده از آخرین فناوری‌ها خوب است اما تحقیقات ثابت کرده است افرادی که با کاغذ و قلم یادداشت بر می‌دارند، بیش از نیمی از محتوای یادداشت‌ها را به دلیلِ نوشتن با دست، به یاد می‌سپارند. استفاده از کاغذ و قلم برای یادداشت‌برداری، به افزایش علاقه و تمرکز بیشتر بر محتوای تدریس کمک می‌کند. اما این بدان معنا نیست که استفاده از تجیهزاتِ الکترونیکی یا یادداشت‌برداری دیجیتال بی‌فایده است.

7- از مکمل‌های الکترونیکی برای تمرکز استفاده کنید

همه شما با اپ‌ها (App) و کاربرد آنها در فضای الکترونیکی آشنا هستید. برای تقویت بیشترِ یادگیری در زمان‌های مطالعه، شاید بتوانید از ابزارها و برنامه‌هایی استفاده کنید که به تمرکز شما کمک می‌کنند. اگر مقاومت در برابر نگاه کردن دایم به گوشی و به پیام‌رسان‌ها برایتان سخت است، اپلیکشن‌های ضدِ حواس‌پرتی را پیاده و از آنها استفاده کنید: هرچند به شما تاکید می‌کنیم خودتان را به استفاده از این اپ‌ها وابسته نکنید: برای مدت کوتاهی تا تمرکز خود را به دست آورید و روی ریل قرار بگیرید، از اپ‌ها استفاده کنید.

یک برنامه ضد حواس پرتیِ خیلی خوب، Cold Turkey است که وب‌سایت‌های خاصی را در زمان‌های مشخص، مسدود می‌کند. برنامۀ FocusMe هم به شما برای مسدود کردن سایت‌های خاص در مدت زمانِ معین کمک می‌کند. برای بهبود بیشتر تمرکز، ممکن است از تکنیک‌های افزایش بهره‌وری استفاده کنید. احتمالاً با تکنیک پومودورو (Pomodoro) آشنا هستید. این تکنیک ساده تمرکز شما را بهبود می‌بخشد و شامل کار در حالت تمرکز عمیق به مدت 25 دقیقه و سپس یک استراحت 5 دقیقه‌ای است. این کار، 3 بار تکرار می‌شود و پس از آن به شما پیشنهاد یک استراحت طولانی‌تر در حدود نیم ساعت می‌دهد. نسخه‌های رایگانِ این برنامه بر روی گوشی تلفن همراه یا لپ‌تاپِ شما قابل بارگذاری است. لینکِ این تکنیک را برای شما اینجا اضافه می‌کنیم که با برنامه‌های مشابه اشتباه نشود:

https://pomodoro-tracker.com

یادتان باشد که هر تکنیکی می‌تواند برای یک دانشجو موثر باشد و برای دانشجوی دیگر جواب ندهد. بنابراین بهتر است مدل مطلوب شخصی برای یادگیری را با بررسی دقیق، پیدا، و از آن تابعیت کنید.

8- به الگوی خواب پیش از نوروز خود برگردید

دیگر تا ساعت 3 بامداد وقت کم‌یاب‌تان را صرف نگاه کردن به پیام‌های متنوع و بی‌سرانجام در پیام‌رسان‌ها نکنید: کلیپ‌های ظاهراً جذاب و خنده‌دار، در پایان تِرم، شاید یکی از عوامل ناراحتی و اندوه شما باشند. وقت آن است که به روال عادی خواب خود، یعنی بین 6 تا 8 ساعت خواب عمیق در شبانه-روز برگردید. بازگشت به روال عادی یک شبه اتفاق نمی‌افتد اما بهتر است تا یک هفته بیشتر، بعد از تعطیلات، طول نکشد. بنابراین قبل از اینکه از شدتِ خستگی هلاک شده باشید، زودتر بخوابید و زنگ ساعت گوشی همراه‌تان را برای زمان زودتری تنظیم کنید. اگر این کار را انجام دهید، خیلی زود متوجه خواهید شد که روزهای‌تان در حال طولانی‌تر شدن هستند و زمان بیشتری برای جبرانِ انجامِ کارهای عقب افتاده دارید که آنها را تا پایانِ تعطیلات انجام نداده‌اید.

9- یک سیستم پاداش تنظیم کنید

چه بخواهید رتبه خود در کلاس را بهتر کنید یا موقعیت‌ِ خود، پیش از تعطیلات نوروز را حفظ نمایید، به عنوان یک دانشجو، چیزی را در ذهن دارید که به شما انگیزه می‌دهد تا موفقیت تحصیلی خود را حفظ کنید یا ارتقا دهید؛ و این خیلی خوب است! یک سیستم پاداش راه‌اندازی کنید که شما را تشویق کند تا به اهداف موردی و کوتاه مدتِ طرحِ مطالعاتی خود برسید و بتوانید از مشوق‌های روزانه، هفتگی، یا ماهانۀ آن برای برانگیختنِ خود استفاده نمایید. پاداش‌هایی که به خود می‌دهید کاملا خلاقانه و وابسته به علایق و امکاناتِ هر دانشجو است. برای مثال پاداش‌ها می‌توانند برنامه‌ریزیِ تعطیلات بعدی، برنامه‌ریزی خوردنِ شام با دوستان در رستورانِ مورد علاقه، تماشای برنامۀ مورد علاقۀ تلویزیونی، ملاقاتِ کوتاه با یک دوست برای نوشیدنِ قهوه، و یا تهیۀ چیزی باشد که برایتان جذاب و مورد نیاز بوده است. بسیار مهم است که موفقیت‌های بزرگ و کوچک تحصیلیِ خود را جشن بگیرید: اگر موفق عمل کرده باشید، شما لیاقت هر پاداشی را دارید.

10- همیشه همه چیز با موفقیت همراه نیست!

حالا با این همه، گاهی نمی‌شود که نمی‌شود! اگر برای هدف خود موفق نشدید، آسمان به زمین نیامده است. دوباره به خود و به طرح مطالعه‌تان با نگاهِ نقادانه بنگرید. شاید در طرح، به خود سخت گرفته بودید، یا شاید منابع لازم را در اختیار نداشته‌اید و بیشتر از حد با خوش‌بینی ارزیابی کرده بودید. در هر صورت، به خودتان مسلط باشید؛ منابع داخل دانشگاه مانند مشاوران تحصیلی را در نظر بگیرید. استادانی که گمان می‌کنید از تجربه و درایت کافی برای این کار برخوردار هستند را طرف مشورت خود قرار بدهید. آنها معمولاً وقت محدودی دارند اما شما می‌توانید از قبل هماهنگی لازم برای تعیین وقت مناسب را انجام دهید. آنچه ممکن است برای شما یک بحران باشد، ممکن است برای سایر همکلاسی‌هایتان فقط یک دردِسر کوچک باشد. نفس عمیق بکشید و با انگیزۀ بیشتر، به کوشش خود ادامه بدهید.