با نمره بد امتحان فرزندم چه کنم؟

بهترین تصمیمات شما در واکنش به نمره بد فرزندتان

استرس نگیرید

نشان دادن نگرانی و استرس بدترین واکنشی است که می‌توانید نسبت به نمره بد فرزندتان نشان دهید. هرگز این کار را نکنید! اگر فرزند شما، در آزمون نمره بدی گرفت، نگران نشوید. نگرانی شما به عنوان یک رفتار طبیعی به او سرایت خواهد کرد و در اثر تکرار چنین رفتاری، به او یاد می‌دهید که همۀ عمر، در برابر موقعیت ناخوشایند، به‌طور خودکار رفتار تنش‌زا از خود نشان دهد. یک نمره بد پایان دنیا نیست: از فرزندتان بپرسید که فکر می‌کند چرا این نتیجه را گرفته است؟ به کودک‌تان کمک کنید تا پیش از اینکه دوباره به بررسی دلیل گرفتنِ آن نمره بپردازد، از حالت‌های روانی منفی درباره خودش فاصله بگیرد.

اشتباهِ احتمالی را به‌طور مشترک بررسی کنید

خیلی با آرامش و خونسرد کنار فرزندتان بنشینید و اشتباه احتمالیِ فرزندتان را با هم مرور کنید. به دنبال الگویی باشید که به شناسایی دلیل این اشتباه کمک کند. آیا در امتحان نوع خاصی از سؤال مانند چند گزینه‌ای یا تشریحی با پاسخ طولانی، به کار رفته بود که او برای چنان امتحانی تمرین یا آمادگی کافی نداشته است؟ آیا سوالات از نقاطی از کتاب استخراج شده بود که فرزندتان به آن توجهی نداشته است؟ آیا موفق به فهم مطالب درسی که منبع امتحانی بود، نشده است؟ آیا با وجود فهمِ مطلب، آمادگی کافی برای امتحان نداشته است؟ اینها فقط برخی از دلایل احتمالی برای نمره بد کودک شما است، در حالی‌که می‌تواند ده‌ها دلیل دیگر هم وجود داشته باشد. هنگامی که با هم متوجه دلیلِ عدم موفقیت او شُدید، تمرکز خود را بر اصلاح آن خطاها و ترمیم نقص‌ها قرار دهید.

انتظارات خود را درباره موفقیت تحصیلی فرزندتان دوباره تنظیم کنید

گاهی اوقات یک «نمره بد» آنقدرها هم که فکر می‌کنید بد نیست. اگر شما و فرزندتان به دریافت مستقیم 20 عادت کرده‌اید، نمره 18 نمره ضعیفی به نظر می‌رسد! توقع‌تان را کمی پایین بیاورید و سطح انتظارات خود را از نو تنظیم کنید. بهترین دانش‌آموزان دنیا هم هر چند وقت یک‌بار نمره‌ای می‌گیرند که از آن راضی نیستند. اگر هدف فرزندتان نمرات عالی است، به او یادآوری کنید که گرفتن نمره خوب و متوسط هم اشکالی ندارد – هیچ کس نمی‌تواند همیشه کامل باشد!

نقاط ضعف یا قابل بهبود را شناسایی کنید

به دنبال نقاط قابل بهبودی در توانایی‌های تحصیلی فرزندتان باشید که باید برای امتحان بعدی روی آنها بیشتر کار کند. یادتان باشد که همیشه نمره بد ناشی از تلاش کم و بی حوصلگی در درس خواندن نیست. شاید فرزندتان در یادگیری برخی مفاهیم یا موضوعات، مشکلی دارد که باید توسط یک متخصص یادگیری با دقت بررسی شود. شاید مشکل یادگیری وجود ندارد بلکه موضوع خیلی ساده است: او فقط باید تمرین یا تمرکز بیشتری داشته باشد. اگر به این نتیجه می‌رسید که فرزندتان به اندازه کافی برای موفقیت تحصیلی، آماده نمی‌شود، به او کمک کنید تا یک برنامه مطالعه تنظیم کند که شامل مطالعه فشرده‌تر، قبل از آزمون بعدی باشد. اگر این برنامه، با کسب نمره بهتر جواب داد یعنی نقطه قابل بهبود را پیدا کرده‌اید.

اهداف جدید تعیین و برنامه‌ریزی کنید

بعد از اینکه شما و فرزندتان متوجه شدید که چرا او نمره ضعیفی دریافت کرده است، برای آزمون یا تکلیف بعدی هدف‌های جدید تعیین کنید. این هدف، می‌تواند ارتقای نمره او در یک دامنه منطقی، مثلاً از 16 به 17 یا از 17 به 5/17 باشد، اما باید درباره «چگونگی تحقق» این امر نیز فکر کنید و نتیجه بگیرید. برای مثال ایجاد یک برنامه جدید مطالعه روزانه یا مرور مطالب کلاس به تعداد 3 زمان 20 دقیقه‌ای در یک ساعت و نیم، در هر بعدازظهر یا عصر روزهای هفته، نمونه‌هایی از «چگونگی تحقق هدف» را نشان می‌دهد. به کودک خود کمک کنید تا از برنامه روزانه خود استفاده کند و به آن پای‌بند باشد. از او بخواهید تاریخ امتحاناتِ بعدی، زمان شروع مطالعه، مدت زمان مطالعه هر شب، و مطالبی که باید پوشش دهد را مشخص کند.

مراقب اعتماد به نفس فرزندتان باشید

گاهی حتی یک نمره ضعیف می‌تواند قاتل اعتماد به نفس باشد. اگر فرزندتان از نمره‌ خود ناامید شده است، او را تشویق کنید تا از آن به عنوان انگیزه برای بهتر شدن عملکرد درسی‌اش در امتحانات بعدی استفاده کند. به جنبه‌های مثبت و نقاط قوت او نگاه کنید و از آن به عنوان فرصتی برای کمک به فرزندتان برای بهبود زمینه‌های درسی که در آن مشکل داشته است استفاده کنید. این توجه و مراقبت شما نه فقط باید به موفقیت بیشتر او کمک کند که باید اعتماد به نفس او را بالا نگه‌ دارد.

با معلم صحبت کنید

اگر فرزندتان در دوره دبستان است که بیشتر دروس به‌وسیله یک معلم تدریس می‌شود از معلم وقت بگیرید و به مدرسه بروید. اگر فرزند شما دانش‌آموز دوره متوسطه اول است، از طریق دفتر مدرسه، با معلم درس خاصی که نیاز به مذاکره دارید، هماهنگ شوید. یادتان باشد ما به‌عنوان پدر و مادر برای فرزندمان، از معلمان، نمره درخواست نمی‌کنیم. اغلب معلمان کار خود را خوب می‌دانند. بنابراین با این هدف به مدرسه بروید که به کمک معلم، از زاویه جدیدی، به بررسی دلیل نمرۀ بد فرزندتان در امتحانِ اخیر بپردازید. بازخورد گرفتن از معلم که حرفه و شغلِ او «آموزش» است، مثل دسترسی به کلید گنج، در پیدا کردن بهترین روش بهبود عملکرد تحصیلی فرزندتان است. صحبت کردن با معلم به شما کمک می‌کند تا بهتر متوجه شوید که فرزندتان در کلاس چگونه عمل می‌کند؟ در کنار هدف یافتن تصویر کامل‌تری از عملکرد فرزندتان در کلاس، این احتمال را هم در نظر بگیرید که برخی از معلمان به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا برای کمک به بهبود نمره بد خود، تکلیف یا کار خاصی انجام دهند. با معلم صحبت کنید و ببینید آیا چنین شانسی وجود دارد؟ شما حق ندارید از معلم نمره اضافی بخواهید اما حق دارید از او بخواهید تا در صورت امکان، با معرفی تکلیف یا کار جدید، به همه دانش‌آموزان از جمله به فرزند شما اجازه دهد تا بتوانند در صورتی که مایل باشند، برای بالا بردن نمره خود کوشش اضافی داشته باشند.

یک مشاور آموزشی مطمئن پیدا کنید

علاوه بر معلم پسر یا دختر شما، یک مشاور آموزشی (Educational advisor) هم می‌تواند به استاندارد ساختن برنامه مطالعه و یادگیری فرزند شما مطابق با توانایی‌ها و بر اساس پایه تحصیلی‌اش کمک کند. در کمترین سطح انتظار، یک مشاور خوب و مطمئن می‌تواند به فرزند شما در تلاش برای بهبود نمرات درسی، مشورت بدهد. یک مشاور آموزشی مطمئن می‌تواند به شناسایی زمینه‌هایی بپردازد که فرزند شما با پیشرفت در آن می‌تواند پایه‌های محکم‌تری برای موفقیت تحصیلی خود بسازد. از جمله این زمینه‌ها که تاثیر مستقیم آن در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان موثر است، می‌توان به تحلیل ساخت یادگیری، مدیریت زمان، مهارت‌های مطالعه، یا مطالب موضوعی برای کمک به افزایش عملکرد دانش‌آموز اشاره کرد.

یادتان باشد بهترین مشاوران آموزشی، دارندگان مدرک تحصیلی «علوم تربیتی» هستند. علوم تربیتی یا Educational Studies رشته‌ای است که تحصیل در آن به‌طور تخصصی به دانشجویان این رشته، صلاحیتِ تحلیل و برنامه‌ریزی آموزش و یادگیری در سطح فردی و گروهی را می‌دهد.