چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟
«اقدام‌پژوهی»، چگونه دنیای مدرسه را تغییر می‌دهد؟
از اوایل دهه 1380، دنیای سازمانی در ایران از طریق وزارت آموزش و پرورش، با اصطلاح اقدام‌پژوهی آشنا شد و اقدام‌پژوهی به‌عنوان یک روش تحقیق کاربردی شناخته شد که می‌تواند به‌طور مستقیم در دنیای سازمان‌ها وارد شود و بر عملکرد نیروی انسانی و از آن طریق، اثربخشی سازمان اثر بگذارد.
یکی از سازمان‌هایی که استقبال گسترده‌ای از اقدام‌پژوهی داشت، «مدرسه» بود. موج اثرگذار این استقبال، باعث تحولات شگرفی در نگاه سیستم، به نیروهای انسانی مدارس و بیشتر از همه به معلمان شد. معلمان به کمک تسلط بر اقدام‌پژوهی، دیگر فقط ماشین‌های تدریس نبودند! آنها می‌توانستند با یادگیری روش این تحقیق، مسایل تدریس و مشکلات ایجاد شده در فرایند یاددهی-یادگیری را بشناسند؛ خود برای حل آنها فرضیه بسازند؛ آنها را به‌عنوان راه حل به اجرا درآورند؛ به خلق دانش تخصصی دست یابند؛ و مسایل کلاس و از آن طریق مشکلات مدرسه را حل کنند.
اکنون پس از گذشتِ 20 سال، نگاهی به آثار اقدام‌پژوهی در مدارس داشته باشیم تا از این طریق یک بار دیگر اثراتِ مثبت این روش را در حل مسایل واقعی دنیای کار، سازمان، و عملکرد بشناسیم. از این رهگذر، می‌توانیم درباره رجوع دوباره به اقدام‌پژوهی برای تغییر در دنیای مدرسه و ارتقای اثربخشی آن تصمیم بگیریم.
«پردیس توسعه انسانی» در این مقاله می‌کوشد تا درباره نقش اقدام‌پژوهی در تحول سازمانی و به‌طور خاص، ارتقای اثربخشی مدرسه، آخرین یافته‌های علمی روز را با شما در میان بگذارد. خوشحال خواهیم شد اگر بعد از مطالعه این مقاله، تجربه، نظر، و پیشنهاد خودتان را با ما در میان بگذارید.
اقدام‌پژوهی، راه نفوذ خود را یافته است
اقدام‌پژوهی چگونه می‌تواند در ارتقای اثربخشی مدرسه موثر باشد؟ خواه به‌عنوان معلم یا مدیر، مایل‌اید که مدرسه شما یکی از بهترین مدارس شهر یا منطقه آموزشی باشد. خیلی روشن است که بهترین مدرسه شهر، یعنی مدرسه‌ای که معلمان آن بهترین عملکرد را در کمک به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارند. چگونه می‌توان به معلمان کمک کرد تا در این راه موفق باشند؟
اقدام‌پژوهی یک روش شناخته شده تحقیق است که به معلمان اجازه می‌دهد تا به‌طور سیستماتیک شیوه‌های آموزشی خود را بررسی کنند و بر اساس نتایج تحقیقات خود تغییراتی در آنها ایجاد کنند. تغییرات در فرایند آموزش و تدریس، با هدف بهبود فرایند یاددهی-یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان صورت می‌پذیرد. اقدام‌پژوهی، چرخه‌ای از «برنامه‌ریزی»، «اقدام»، «مشاهده»، و «تأمل» است که منجر به بهبود عملکرد و نتایج بهتر برای دانش‌آموزان می‌شود. اقدام‌پژوهی از معلمان دعوت می‌کند تا در مورد عملکرد کلاس درس خود بیشتر بیاموزند؛ کارنامه آموزشی خود را غنی نمایند؛ و در نحوه تدریس خود تأمل کنند. از طریق اقدام‌پژوهی، نگرش‌ها، هویت‌های حرفه‌ای و تخصص معلمان می‌توانند بهتر و بهتر شوند و به تکامل خود ادامه دهند.
اقدام‌پژوهی چیست؟
اقدام‌پژوهی با سایر روش‌های تحقیق متفاوت است زیرا به طور خاص برای معلمانی مناسب است که به دنبال تأمل در کار خود، حل مشکلات، و دستیابی به بهبود عملکرد خود هستند. این مراحل بر تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و انجام اقدامات هدفمند مبتنی است. از این زاویه که نگاه کنید، اقدام‌پژوهی ابزاری قدرتمند برای توسعه حرفه‌ای معلمان است. اقدام‌پژوهی در یک فرایند مارپیچی حرکت مداوم بین برنامه‌ریزی، اقدام، مشاهده، و تأمل را نشان می‌دهد. فرآیند تحقیق از این جهت عملی است که مزایای فوری برای معلمان، مدارس، و مناطق آموزشی در برخواهد داشت. در این مقاله قصد نداریم تا درباره مضامین و مراحل اجرای اقدام‌پژوهی صحبت کنیم: شما می‌توانید اطلاعات کامل درباره روش اقدام‌پژوهی را در این دوره آموزشی، به روشی صددرصد کاربردی فرابگیرید.
راه‌هایی که می‌توانید اثرات مستقیم اقدام‌پژوهی بر مدرسه را افزایش دهید
اقدام‌پژوهی می‌تواند به روش‌های زیر تأثیر مستقیمی بر مدرسه و اثربخشی آن داشته باشد:
1. آموزش را بهبود دهید: اقدام‌پژوهی به معلمان کمک می‌کند تا زمینه‌هایی که می‌توان آموزش را در آن بهبود بخشید شناسایی و برای آن اقدام کنید. معلمان می‌توانند راهبردهای آموزشی مؤثر را از طریق فرآیند اقدام‌پژوهی شناسایی کنند و این راهبردها را در کلاس های درس خود به اجرا درآورند.
2. فضای همکاری را افزایش دهید: از طریق اقدام‌پژوهی می‌توانید فرهنگ مشارکت را در مدرسه خود ترویج دهید: معلمان از طریق این روش، با هم همکاری می‌کنند تا زمینه‌های بهبود را بشناسند و راه‌حل‌های مناسب را پیدا کنند. در قالب این روش، معلمان می‌توانند یافته‌های خود را با همکاران‌شان به اشتراک بگذارند: این امر باعث شکل گیریِ یک محیط آموزشی حمایتی و مشارکتی می‌شود.
3. پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز را تقویت کنید: اقدام‌پژوهی می‌تواند منجر به بهبود نتایج یادگیری دانش‌آموزان شود. از معلمان بخواهید که زمینه‌های چالشی و مسئله‌زای یادگیری که دانش‌آموزان در آن درگیر هستند را شناسایی و استراتژی‌هایی را برای رسیدگی به این چالش‌ها ایجاد کنند. این کار می‌تواند منجر به بهبود مشارکت، انگیزه، و پیشرفت دانش‌آموزان شود.
4. فرهنگ مدرسه را برای تغییر مستمر بهبود بدهید: از اقدام‌پژوهی وسیله‌ای برای بهبود فرهنگ سازنده مدرسه بسازید؛ در نظر داشته باشید که معلمان برای بهبود عملکرد در کنار یکدیگر به نتایج بهتری می‌رسند. در چنین فرهنگ سازمانی، احساس مالکیت و توانمندی در بین معلمان افزایش می‌یابد: این امر رضایت شغلی آنها را افزایش می‌دهد؛ از تنش بین معلمان می‌کاهد؛ و محیط مدرسه را سازنده و مثبت‌تر خواهد کرد.
راه‌هایی که می‌توانید اثرات غیرمستقیم اقدام‌پژوهی بر مدرسه را افزایش دهید
علاوه بر تأثیرات مستقیم اقدام‌پژوهی بر مدرسه که در بالا به آن اشاره شد، به کمک اقدام‌پژوهی می‌توانید از آثار غیرمستقیمی هم در مدرسه برخوردار شوید که در اینجا آنها را مرور می‌کنیم. این تأثیرات غیرمستقیم می‌تواند به همان اندازه در ارتقای بهبود مدرسه و افزایش نتایج یادگیری دانش آموزان مهم باشد.
1. از اقدام‌پژوهی برای توسعه حرفه‌ای معلمان استفاده کنید: اقدام‌پژوهی می‌تواند برای معلمان فرصت‌هایی برای توسعه حرفه‌ای مستمر فراهم کند. هنگامی که معلمان درگیر فرآیند تحقیق می‌شوند، مهارت‌ها و دانش جدیدی شکل می‌گیرد. طوری از این دستاورد استفاده کنید که این دانش و مهارت جدید، منجر به افزایش اعتماد به‌نفس و شایستگی در بین معلمان شود. معلمان برای بهبود عملکرد تدریس خود، به این اعتماد به‌نفس نیاز دارند.
2. تصمیمات خود را بر مبنای شواهد و نتایج پژوهشی اتخاذ کنید: اقدام‌پژوهی چارچوبی برای تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شاهد و یافته معتبر پژوهشی را در اختیار شما قرار می‌دهد. به معلمان کمک کنید برای بهبود یادگیری دانش‌آموزان، اطلاعات و داده‌ها را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کنند. آنها باید بتوانند در کنار شما زمینه‌های بهبود را شناسایی و در مورد چگونگی رسیدگی به این حوزه‌ها تصمیم‌گیری کنند.
3. برای بهبود مدرسه برنامه‌ریزی کنید: از اقدام‌پژوهی به‌عنوان راهی برای اطلاع‌رسانی فرآیندهای برنامه‌ریزی بهبود مدرسه استفاده کنید. با شناسایی زمینه‌های بهبود و ایجاد راهبردهایی برای پرداختن به این زمینه‌ها، می‌توانید برنامه‌های جامع بهبود مدارس را طراحی کنید. این برنامه‌ها به شما کمک می‌کند تا اولویت زمینه‌های بهبود مدرسه خود را بشناسید و منابع را به روشی هدفمندتر و مؤثرتر تخصیص دهید.
4. مسئولیت‌پذیری را تقویت کنید: از اقدام‌پژوهی به‌عنوان ابزاری برای افزایش پاسخگویی در مدرسه خود کمک بگیرید. در فرایند اقدام‌پژوهی، با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، به معلم کمک کنید تا تأثیر شیوه‌های آموزشی خود بر نتایج یادگیری دانش‌آموزان را شناسایی کند.
به‌طور کلی، تأثیرات غیرمستقیم اقدام‌پژوهی بر مدارس می‌تواند در ارتقای توسعه حرفه‌ای، تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد، برنامه‌ریزی بهبود مدرسه، و مسئولیت‌پذیری موثر باشد. این مزایا حتی به‌صورت غیرمستقیم، به بهبود کیفیت تدریس معلمان و افزایش نتایج یادگیری دانش‌آموزان در دراز مدت کمک می‌کند.
با‌هم‌آموخته‌های پردیسانه
به‌طور کلی، اقدام‌پژوهی، با ترویج همکاری، بهبود آموزش، تقویت یادگیری دانش‌آموزان، و کمک به فرهنگ سازنده در مدرسه، تأثیر مثبتی بر اثربخشی مدرسه دارد. در این مقاله چند پیشنهاد در قالب راه‌های مستقیم و غیرمستقیم بهبود اثربخشی مدرسه ارایه دادیم که استفاده از آنها در درجه اول بستگی به شناخت و درک شما از اقدام‌پژوهی، و سپس توانایی شما در راهبری همکاران برای پیوستن به طرح پژوهش دارد.
برای مشاهده کامل درس، لطفا وارد حساب کاربری خود شوید
این اثر مشمول قانون حق مالکیت معنوی و استفاده از محتوای آن بدون اجازه پردیس توسعه انسانی غیرقانونی است.
تولید کننده محتوی:
دکتر محمدرضا آهنچیان
جدید‌ترین‌‌های پردیس
عادت‌هایت را اینگونه بشناس
روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس
این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام
51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی
چگونه می‌توانیم از علم آینده‌پژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟
عادت‌هایت را اینگونه بشناس
روی پای خودت به هر چی می‌خوای برس
این داستان: توسعه منابع انسانی به روش مربی پرورش اندام
51 شاخص، تعریف، مصداق، و سوالِ مصاحبه استخدامی
پردیس در شبکه اجتماعی
© ۱۴۰۰-۱۴۰۱ تمام حقوق این سایت به گروه پردیس توسعه انسانی به راهبری دکتر محمدرضا آهنچیان تعلق دارد.
باز نشر مطالب و دوره های رایگان پردیس توسعه انسانی با ذکر منبع و درج لینک سایت پردیس، مجاز است.
Translate »