آموزش صنعتی: لزوم استانداردسازی آموزش برای منابع انسانی صنعت

شاید شما هم به این موضوع فکر کرده باشید که چه الزامی وجود دارد که برنامه‌های آموزشی ما استاندارد و طبق اصول معین و قاعده‌های خاصی اجرا شوند؛ چرا نمی‌توانیم یک برنامه خاص را بر اساس برداشتهای ذهنی و فرهنگ سازمانی شرکتمان طراحی و اجرا کنیم؟

در دنیایی که بهطور مکرر از تفاوت‌ها و بدیع بودن برنامه‌های آموزشی نسبت به یکدیگر و شخصی‌سازی آن‌ها بحث می‌شود، لزوم فرایند استانداردسازی چه هست؟ آيا تدوين استانداردها و اصرار بر رعايت آن‌ها، تضمين كيفيت آموزش را در پی خواهد داشت؟ این‌ها سوالاتی هستند که ممکن است در ذهن کنکاشگر شما ایجاد شده باشد اما درباره ارائه یک پاسخ قابل اعتماد به آن تردید داشته باشید.

آنچه در این متن میخوانید:

استاندارد و آموزش صنعتی

انواع استانداردهای آموزشی

چرا آموزش‌های صنعتی برای نیروهای انسانی کارکنان باید استاندارد شوند؟

باهم‌آموخته‌های پردیسانه

از دیدگاه پردیس توسعه انسانی، استانداردسازی مانعی بر سر راه خلاقیت و منحصربه فرد بودن یک برنامه نیست؛ بلکه با استاندارد کردن آموزش و منابع دانشیِ برنامه، می‌توان کیفیت هر دوره آموزشی را تضمین کرد. استانداردسازی می‌تواند به ما در جهت ایجاد نظم، یکنواخت نمودن، حفط توازن و تعادل، کمک به مقررات‌گرایی، اعتباربخشی، ایجاد اعتماد و اطمینان، تسهیل ارتباطات و در نهایت ارتقای کیفیت هر دوره‌ای برای بهبود عملکرد یا توسعه شایستگیهای نیروهای انسانی در آموز‌ش‌های صنعتی کمک کند.

استاندارد و آموزش صنعتی

استاندارد در لغت به معني پرچم و نشانه است و در اصطلاح «براي يك دست كردن وضعيت به كار مي‌رود» (لویا و بولی، 1999). از نظر گوليكسون استاندارد اصلي است كه از سوي كساني كه مشغول يك كار هستند پذيرفته‌ شده است و در صورت تأمين، باعث تقويت كيفيت و ارتقاي شاخص‌هاي كيفي يك عمل می‌شود.

از آنجا كه ادامه فعاليت، و قرار گرفتن در يك مسير دایمي پيشرفت راهبرد اصلي همه شرکتها و سازمان‌ها است، آموزش، راه آزمايش شده اطمينان‌بخشي به شمار مي‌آيد. آموزش صنعتي فرايند تسهيل يادگيري دانش، مهارت و توانايي‌هاي جديد منابع انساني بخش صنعت به منظور حفظ و در صورت امكان بهبود سطح كارآمدي شغلي در شرايط به شدت رقابتي امروز است.

انواع استانداردهای آموزشی

صنعت بستر مناسبی برای پیشگامی در استانداردسازی آموزشهای سازمانی است زیرا طراحی و تولیدات مهندسی با استاندارد و قواعد معین در آمیخته است. در چنین بستری، استانداردهاي آموزشي را ميتوان به دو دسته استانداردهاي عمومي و استانداردهاي اختصاصي تقسيم كرد.

استانداردهای عمومی آموزش سازمانی

استانداردهاي عمومي در آموزشهای صنعتی شباهت زیادی با سایر بخشهای تولیدی و خدماتی دارد. برای مثال منطقی است که «آموزش براي همگان» در سطح نیروهای انسانی سطح عملیاتی، و «سواد اتوماسیون اداری» در سطح کارکنان اداری-اجرایی بخش صنعت را بهعنوان یک استاندارد برای همه انواع آموزش بپذیریم.

رایجترین استانداردهای عمومی و جهانی آموزش سازمانی، مربوط به ISO (International Organization for Standardization) است که در سال 1947 میلادی تاسیس شده است. نمونهای از اقداماتی که برای استانداردسازی جهانی آموزش انجام داده است را در اینجا ببینید. سازمان کار جهانی ILO (International Labor Organization) نیز به طور مستمر اقداماتی برای استانداردسازی آموزشهای سازمانی انجام میدهد که بخش صنعت را نیز پوشش میدهد. برای نمونه به آدرسی که در فهرست منابع این مقاله ارائه شده است مراجعه کنید.

استانداردهای اختصاصی آموزش سازمانی

هرچند تعیین استانداردهای عمومی بخش صنعت چندان دشوار نیست اما در موضوع استانداردهای اختصاصی آن به مشکل بر میخوریم! بحث اصلي بر سر استانداردهاي اختصاصی از آنجا آغاز مي‌شود كه اين استانداردها در درجه نخست متأثر از ويژگي‌هاي نوع صنعت و مختصات آن است. علاوه بر این، استانداردهای آموزشهای صنعتی از متغیرهای زیر متاثر میشود:

وضعیت اقتصادي، سياسي، و فرهنگي حاكم؛
سطح فناوری در دسترس؛ و
میانگین میزان شایستگیهای تخصصی منابع انسانی شاغل در بخش صنعت در هر دوره زمانی.

استانداردهای اختصاصی در آموزشهای صنعتی بر اساس: 1) سیاستها و قوانین هر کشور، 2) هر بخش از صنعت، و 3) هر حوزه تخصصی در یک بخش صنعتی، تنظیم و مبنای طراحی، اجرا، و نظارت و کنترل بر این نوع آموزشها قرار میگیرد.

چرا آموزش‌های سازمانی نیروهای انسانی شاغل در بخش صنعت باید استاندارد شوند؟

بعد از اینکه با مفهوم استاندارد آشنا شدید، خوب است بدانیم که لزوم این استانداردسازی دانش در چیست؟

استاندارد‌سازي منابع دانشي در آموزش در درجه نخست با هدف دسترسي به نتايج تقريباً يكسان از برنامه آموزشي براي همه فراگيران صورت مي‌گيرد.

در واقع استانداردسازی دانش در صنعت به مدیران و دست‌اندرکاران برنامه آموزشی کمک می‌کند که:

به يك دست‌سازي عناصر مهمي كه در آموزش اثر دارند بپردازند؛
به عنوان يك روش كنترل كيفيت، به حفظ كيفيت اقدام كنند؛
به شاخص‌سازي براي انداز‌ه‌گيري ميزان پيشرفت به سوي هدف‌ها بپردازند؛
با انتقال محتواي استاندارد شده نسبت به درستي عملكرد برنامه اطمينان حاصل كنند؛
امكان ارزشيابي معتبر از دستاوردهاي آموزشي برنامه را داشته باشند؛
براساس نظم دروني استانداردها، برنامه‌هاي آموزشي خود را به سوي استانداردهاي بالاتر هدايت كنند؛
اطمينان حاصل كنند كه فراگيراني با شرايط يكسان به يادگيري با نتايج يكسان رسيده‌اند؛
زمينه برقراري توافق بر سر برنامه و نتايج مورد انتظار آموزش را فراهم كنند؛ و
و برنامه نظارت و هدايت مديريتي برنامه آموزشي را بر محور استانداردها اجرا كنند.

باهم‌آموخته‌های پردیسانه

در این مقاله در کنار هم آموختیم که:

استاندارد به عنوان یک اصل برای حرفه‌هایی با اهداف مشترک پذیرفته شده می‌باشد و در راستای یک دست کردن وضعیت و افزایش کیفیت انجام می‌شود.
استانداردسازی آموزش‌های صنعتی منابع انسانی، سبب اطمینان از عملکرد برنامه، امکان ایجاد ارزشیابی معتبر و حفظ و ارتقای کیفیت دوره می‌شود.