
چگونه میتوانیم از علم آیندهپژوهی، برای ساختن آینده خود استفاده کنیم؟
خداوند انسانها را به صورت زن یا مرد آفرید و آنها را برای زیستن در کنار یکدیگر قرار داد. هر جنسیت، دارای ویژگیهای منحصر بهفردی است که تا حد زیادی نقش او را در جهان تعیین میکند. در این شرایط، وسیلههایی برای کمک به توسعۀ انسانیِ بیشتر، فارغ از جنسیت وجود دارد که نقش هر انسان را ممتاز و اثربخش میسازد. در میان چنین وسیلههایی، «آموزش» که ابزارِ رشد و توسعه انسانی است، نقش برجستهای بازی میکند. برای مثال اگر در نظام خلقت، برتریهای فیزیکی و قدرت بدنی، بیشتر در وجودِ پسران نهاده شده است، از طریق آموزش، میتوان دخترانی را پرورش داد که از نظر جسمی، بهمراتب از همنوعان مذکر خود قویترند. در سایر زمینهها نیز، برای هر دو جنس که خواهان رشد و موفقیت بیشتری هستند، «آموزش»، بهبودبخش، پشتیبان، و ارتقادهنده است.
یونیسف (UNICEF) یا «صندوق کودکان سازمان ملل متحد» بخشی از سازمان ملل است که مسئول ارایه کمکهای بشردوستانه و توسعهای به کودکان در سراسر جهان است. اخیراً (2023)، گزارشی توسط سایت رسمی این موسسه منتشر شد که وضعیت آموزش دختران در دنیا را نشان میدهد.
«پردیس توسعه انسانی»، با درک اهمیت نقش دختران در رشد و توسعه جهانی از یک سو، و نقش آموزش در توانمندساختن دختران به ایفای این نقش، خلاصه گزارش را تهیه و از این مسیر در اختیار شما قرار میدهد. با ما در تماس و همراه باشید.
سرمایهگذاری در آموزش، وسیله اصلی برای ساخت سرمایه انسانی و توسعه جهان است. سرمایهگذاری در آموزش دختران در همه کشورهای دنیا، بیش از هر چیزی، جهانِ ما را متحول میکند. دخترانی که آموزش میبینند کمتر احتمال دارد در کودکی ازدواج کنند؛ آنها زندگی سالم و پربارتری خواهند داشت؛ درآمدهای بالاتری کسب میکنند؛ در گرفتنِ تصمیماتی که بیشتر بر اکنون و آینده آنها تأثیر میگذارد شرکت میکنند؛ و فردای بهتری برای خود، خانواده، و جامعه خود میسازند.
آموزش دختران باعث تقویت اقتصاد و کاهش نابرابری میشود. این امر، به کشورهای جهان کمک میکند که انسانها، برای بهکار گرفتنِ استعداد و ظرفیتهای خود، فرصت برابر داشته باشند. اما آموزش برای دختران چیزی فراتر از دسترسی به مدرسه است زیرا بر اساس تجربه جهانی، چنین دخترانی در جریان آموزش، احساس امنیت میکنند و در فضایِ مشاغلی که دنبال میکنند حمایت میشوند.
بهرغمِ شواهدی که نشان میدهد آموزش و پرورش دختران تا چه حد برای توسعه، نقشِ محوری دارد، تفاوتهای جنسیتی در آموزش همچنان مشاهده میشود. در سراسر جهان 129 میلیون دختر از مدرسه بازماندهاند که 32 میلیون نفر در سن دبستان، 30 میلیون نفر در سن دبیرستان، و 67 میلیون نفر در سن دبیرستان هستند. در کشورهایی که در آنها جنگ و درگیری وجود دارد یا از جنگ متاثر هستند، تعداد دخترانی که از مدرسه باز میمانند، بیش از دو برابر سایر همجنسهای خود در کشورهای امن است.
خوب است بدانید که فقط 49 درصد از کشورهای دنیا، در آموزش ابتدایی به برابری جنسیتی دست یافتهاند. در سطح متوسطه، شکاف بیشتر میشود: 42 درصد از کشورها در آموزش متوسطه اول به برابری جنسیتی دست یافتهاند و فقط 24 درصد در آموزش متوسطه دوم توانستهاند نابرابری را حذف کنند. دختران در مسیر آموزش و رشد خود موانع زیادی دارند که مهمترین آنها، فقر، ازدواج در دوره کودکی، و خشونت مبتنی بر جنسیت است. خانوادههای فقیر معمولاً هنگام سرمایهگذاری در آموزش از پسران حمایت میکنند. در برخی نقاط، مدارس نیازهای ایمنی، سلامتی، و بهداشتی دختران را برآورده نمیکنند. در برخی دیگر، شیوههای آموزشی به برابری جنسیتی پاسخ مناسب نمیدهد و شکافهای جنسیتی در یادگیری و توسعه مهارتها را ایجاد میکند و افزایش میدهد.
در سیستمهای آموزشی که در آنها برابری جنسیتی وجود دارد، دختران و پسران میتوانند در مهارتهای زندگی مطابق با نقشِ خود، توانمند شوند. این سیستمها، مهارتهای خود-مدیریتی، شامل ارتباط گسترده، مذاکره موثر، و تفکر انتقادی- که هر جوانی برای موفقیت به آنها نیاز دارد- را ارتقا میدهند. آنها شکافهای مهارتی که موجب شکاف دستمزدها میشود را کنترل میکنند و زمینهساز توسعه میشوند. سیستمهای آموزشی که در آنها برابری جنسیتی وجود دارد، به کاهش خشونتهای جنسی وابسته به مدرسه و کاستن از اقدامات مضر و آسیبزا، کمک میکنند. آموزشِ عاری از هنجارهای منفیِ جنسیتی برای پسران نیز فواید مستقیم دارد. در بسیاری از کشورهایی که در آنها هنجارهای مربوط به مردانگی غالب هستند، الگوهای رفتاری در پسران شکل میگیرد که باعث جدا شدن آنان از مدرسه و ترک تحصیل، ورود در دوره کودکی به دنیای کار، خشونت گروهی، و استخدام در گروههای مسلح خواهد شد. وقتی در جامعهای برابری جنسیتی وجود نداشته باشد، این فکر به پسران تحمیل میشود که از تحصیل در دبیرستان انصراف دهند، زیرا بسیاری از آنها معتقدند برنامه درسی، کمکی به اشتغال آنها نمیکند.
یونیسف با جوامع، دولتها و شرکا همکاری میکند تا حتی در چالش برانگیزترین شرایط، موانع آموزش دختران را از بین ببرد و برابری جنسیتی در آموزش را ارتقا دهد. سرمایهگذاری در آموزش متوسطه دختران، همچنان یکی از تحولآفرینترین استراتژیهای توسعه است. برای از بین بردن تبعیضهای جنسیتی در آموزش یکی از اولین تدبیرها این است که از محرومترین دختران برای ورود و تکمیل آموزشهای پیش دبستانی و دبستانی حمایت شود. به منظور تحقق هدفهایی از این جنس، میتوان اعلام کرد که در حال حاضر اقدامات زیر توسط یونیسف انجام میشود:
1) یونسیف تلاشهایی را در اولویت قرار میدهد که همه دختران را قادر به تکمیل تحصیلات متوسطه و توسعه دانش و مهارتهای مورد نیاز برای زندگی و کار کنند؛
2) یونیسف در مواردی که یک دولت، زمینه تحصیل دختران را به ویژه در دوره ابتدایی فراهم نمیکند، با هنجارهای تبعیضآمیز جنسیتی و اقدامات مضری که دختران را از دسترسی به مدرسه و یادگیری با کیفیت محروم میکند، به مقابله بر میخیزد؛
3) یونیسف از دولتها حمایت میکند تا اطمینان حاصل کنند که بودجه آموزش و پرورش با برابری جنسیتی تناسب دارد؛
4) یونیسف به مدارس کمک میکند تا برای از بین بردن شکافهای جنسیتی در یادگیری، دست به ارزیابی بزنند و از دادههای آن استفاده کنند؛
5) یونیسف آموزش معلمان و توسعه حرفهای را بر روی آموزشهایی متمرکز میکند که بتوانند پاسخگوی توجه به برابری جنسیتی باشند؛
6) یونیسف به موانع دیگر تحصیل دختران، شامل موانع تحصیلی مرتبط با مسافتِ دورِ بین خانه تا مدرسه؛ سیاستهای ورود مجدد به مدرسه برای دانشآموزانی که به دلیل بارداری و زایمان مدرسه را ترک کردهاند و اکنون مادر جوانی هستند؛ و مدیریت بهداشت قاعدگی در مدارس میپردازد.
بدون تعصب، و با تکیه بر تجربههای معتبر جهانی و رویکردهای فرهنگی هر کشور، دنیا امروز باید با منع ورود دختران به مدرسه، بیسوادی، یا افت تحصیلی دختران مقابله کند. تلاش برای برابری جنسیتی، خواست همه کشورهای در حال توسعه است تا از رهگذر آن، بتوانند دختران که بدون آموزش، باری بر دوش جامعه خود هستند را به تسهیلگر و یاریرسانِ توسعه تبدیل کنند. با نگاهی به واقعیتها روشن است که در کشور ما، شرایط قانونی و رسمی برای تحصیل دختران، مشابه با پسران، ایجاد شده است و به جز برخی محدودیتهای فرهنگی که در مناطق کوچکی از کشور هنوز میتواند آسیبزا باشد، دشواری جدی برای برابری جنسیتی در تحصیل برای دختران مشاهده نمیشود.